CALABAR BAKLASI
LATİNCE ADI : Physostigma Venenosum
DİĞER ADLARI : Kalabar Baklası
YETİŞTİĞİ YERLER : Batı ve Orta Afrika'da yetişmektedir.
FAYDALARI : Nabızda azalma, tansiyon düşmesi, barsak hareketleri artışı, göz merceklerinin daralması, ter ve tükürük artışı, kas gerginliğini sağlama calabar baklasının etkin maddesi olan eserinin etkileridir. Bu özellikleriyle Myastenia denilen kas hastalığında, glokom denilen göz hastalığında, mide suyunun yemek borusuna kaçmasından meydana gelen yanma ve ekşimelerde fayda sağlar.
CALAPA YUMRUSU
LATİNCE ADI : Exogonium Purga
YETİŞTİĞİ YERLER : Meksika'nın dağlık bölgelerinde (And Dağları) nemli ormanlarında kendi kendine yetişir. Sıcak ve yumuşak toprakları sever.
FAYDALARI : Belli başlı etkisi ishal yapmasıdır. Yumru tozundan 1 gr. bu etki için yeterlidir.
CENTİYAN
LATİNCE ADI : Gentiana Lutea
DİĞER ADLARI : Büyük kantaron, Centiyana, Centiyane
YETİŞTİĞİ YERLER : Kuzey Yarıkürenin ılıman iklim bölgelerindeki dağlık yerlerde ve güneşli bayırlarda ağır ağır gelişerek yetişir.
FAYDALARI : Yaraları iyileştirici etkisi vardır. Alyuvarları artırır. Bedeni güçlendirici bir toniktir. Sindirim salgılarını artırarak iştahı açar. Sindirimi kolaylaştırır.
CEVİZ AĞACI
LATİNCE ADI : Jugians Regia
DİĞER ADLARI : Koş, Koz
YETİŞTİĞİ YERLER : Balkanlardan Himalayalara kadar uzanan geniş alanlarda, bilhassa dağ ormanları ve su kenarlarında yetişen, Türkiye'de ise hemen hemen bütün bölgelerde yabani olarak veya bahçelerde yetiştirilmiş halde bulunur.
FAYDALARI : Cinsel gücü ve isteği arttırır, şeker hastalarında değerli bir diyettir. Bedeni güçlendirici bir toniktir. Kan şekerini düşürür. İştah açıcıdır. Kanı temizler. Kemiklerin zafiyetine karşı etkili olur. Deri hastalıklarında ceviz antiseptik olarak kullanılır. Ceviz yağı tedavi sahasında müshil ve safra arttırıcı olarak yer alır.
UYARILAR : Ceviz pek besleyici bir meyve olduğundan aşırı miktarda yenmemelidir.
CEZAYİR MENEKŞESİ
LATİNCE ADI : Vinca
YETİŞTİĞİ YERLER : Orta ve Güney Almanya'da gölgelik yerlerde rastlanır. Bütün dünyaya yayılmış türleri mevcuttur.
FAYDALARI : İştah açıcı, vincamin sebebiyle damarları genişleterek idrak söktürücü, tanenle kabız yapıcı ve haricen basit yaralarda mikrop öldürücü olarak kullanılmaktadır. Hanımlarda uzun süren adet kanamalarını azaltır. Vincaminin ilginç bir özelliği de beyin kan akımını arttırmasıdır. Bu nedenle eskiden beri hafıza bozukluklarında kullanılır.
CİĞER OTU
LATİNCE ADI : Pulmonaria Officinalis
YETİŞTİĞİ YERLER : Marmara ve Karadeniz bölgelerinde, Orta Avrupa'da yetişmektedir.
FAYDALARI : Göğsü yumuşatır. Öksürüğü keser. Akciğer hastalıklarında faydalıdır. İdrar söktürür. Müsilajın yumuşatıcı özelliği sebebiyle dahilen öksürüklü hastalıklarda göğsü yumuşatmak, öksürüğü azaltmak için, haricen ise meme çatlakları ve meme başlarının temizlenmesinde faydalanılır.
CİVANPERÇEMİ
LATİNCE ADI : Achillea Millefolium
DİĞER ADLARI : Binbiryaprakotu, Yaraotu, Barsamaotu, Akbaşlı
YETİŞTİĞİ YERLER : Orta Avrupa, Balkanların kuzeyi ve Kuzey ile Doğu Anadolu'da yetişmektedir. Kuru çayırlar ve yol kenarlarında bulunur.
FAYDALARI : İdrar söktürücü, mide bağırsak gazlarını giderici ve acı tadıyla iştah açıcıdır. Soğuk algınlığı ve grip için en iyi ilaçlardan biridir. Civanperçemi, aknelerin iyileştirilmesine yardımcı olur. Terleticidir. Soğuk algınlığının iyileştirilmesinde kullanılır. Kılcal damarların genişlemesiyle oluşan yüksek tansiyonu düşürür. Sindirimi kolaylaştırır. Sistit enfeksiyonlarında antiseptik etkisi yapar. Ayrıca iyi bir yara iyileştiricidir. İyileşmek bilmeyen yara ve çıbanları da tedavi eder. Bu yüzden kanama ve yaralanma olaylarında rahatlıkla kullanılabilir. Dışarıdan yara ve çıbanların tedavisinde uygulanabilir.
ÇAKAL ERİĞİ
LATİNCE ADI : Prunus Spinosa
YETİŞTİĞİ YERLER : Güney Avrupa, Balkanlar ve Türkiye'de de Marmara, Karadeniz ve Ege bölgelerinde rastlanır.
FAYDALARI : Yaprakları kabız, çiçekleri idrar söktürücü, bağırsak parazitlerini düşürücüdür. Meyveleri vücutta metabolizmayı aktive ederek vücut direncini arttırır. Bunun için grip ve soğuk algınlığı gibi hastalıklarda, romatizmal durumlarda ağrı kesici olarak uygulanabilir. Meyveler ishal tedavisinde de kullanılır.
ÇAKŞIR OTU
LATİNCE ADI : Ferula Meifolia
DİĞER ADLARI : Şeytanotu, Hiltik
YETİŞTİĞİ YERLER : İran, Pakistan, Afganistan ve Hindistan dağlarında yetişir. Türkiye'de ise Akdeniz bölgesinin doğuşu ile Güneydoğu Anadolu'da rastlanmaktadır.
FAYDALARI : Kısırlık tedavisi ve kuvvet için kuru kökü öğütülüp balla karıştırılıp macun yapılarak yenilirse cinsel gücü ileri derecede artırır.
ÇAM
LATİNCE ADI : Pinus
DİĞER ADLARI : Karaçam, Kızılçam, Halep çamı, Fıstık çamı, Sarıçam
YETİŞTİĞİ YERLER : Çam, bütün dünyada ılıman iklimlerde yabani olarak yetişen, güzel kokuşu ve devamlı yeşil olması ile park ve bahçelerde tercihen yetiştirilen pahalı bir ağaçtır.
FAYDALARI : Çamsakızı hafif mikrop öldürücü olduğundan, solunum ve idrar yollarının mikrobik hastalıklarında antiseptik olarak kullanılır. Haricen ağrı kesici yakılarda tahriş edici özelliği sebebiyle uygulanır. Çam katranı da ağız yoluyla solunum sistemi ve idrar yolları hastalıklarında mikrop öldürücüdür. Çam yaprağı esansı dahili olarak, sakinleştirici, balgam söktürücü ve idrar yollarını temizleyici etki gösterir. Romatizma ağrıları için sürülebilir.
UYARILAR : Böbrekte tahriş yaptığından böbrek rahatsızlığı olanlar içmemelidir.
ÇARKIFELEK ÇİÇEĞİ
LATİNCE ADI : Passiflora
DİĞER ADLARI : Fırıldak çiçeği, Saat çiçeği
YETİŞTİĞİ YERLER : Anayurdu Tropikal Amerika’dır. Ülkemizde bazı yerlerde süs bitkisi olarak kimi türleri yetiştirilmektedir.
FAYDALARI : Sinirleri yatıştırır. Sinirsel ve kronik uykusuzluklara deva olur. Hafif sakinleştirici ve uyutucu etkisi vardır. Spazm çözücü etkisi ile yine hafif narkotik etkisi de bilinmektedir. Bu sebeple sara tedavisinde kullanılabilir. Bazı kaynaklarca cinsel gücü arttırdığı iddia edilmektedir. Zona hastalığı gibi sinir ağrılarında da yatıştırıcı olur. Kişinin yaşadığı gerginlik ve endişelilik hallerini giderir.
ÇAVDAR MAHMUZU
LATİNCE ADI : Claviceps Purpurea
DİĞER ADLARI : Çavdar otu
YETİŞTİĞİ YERLER : Orta Avrupa'da Rusya ve Galiçya'da yaygın olarak bulunmaktadır.
FAYDALARI : Damarları daraltır, tansiyonu yükseltir ve nabzı yavaşlatır. Bu nedenle migrende, düşük tansiyonlularda ve kanama durdurucu olarak kullanılabilir.
UYARILAR : Çavdar mahmuzunun yan etkileri beyni uyararak bulantı, kusmaya sebep olması ve uyutucu etkisidir.
ÇAY
LATİNCE ADI : Thea Sinensis, Camelia Sinensis
YETİŞTİĞİ YERLER : Anavatanı Çin ve Japonya'dır. Ülkemizde de bilindiği gibi Doğu Karadeniz'in sahil bölgelerinde Rize ve Hopa'da bol miktarda ziraatı yapılmaktadır.
FAYDALARI : Çay beyinde solunum merkezini uyarır ve bronşları gevşetir. Bu etkileri sayesinde kronik bronşit ve astımda rahatlama sağlar. Aşırı miktarda olmamak şartıyla içilecek olursa bedeni ve zihni yorgunluğu giderir. Sinirleri uyarır. Mide tembelliğini giderir. İdrar söktürür. İshal ve dizanteriyi keser. Damar kireçlenmesini önler. Damar sertliği, kalp yetersizliği, kan kanseri, guatr, nefrit, kolera ve bağırsak hastalıklarında koruyucu ve tedavi edicidir. Böbreklerde su ve tuzun geri emilimini engelleyerek idrarı artırır. Bağırsak ve bronş kaslarını gevşeterek spazm çözücü etki gösterir. Aynı zamanda kabızlık yapar. Çay da, kahve, kakao ve kola gibi uyanık tutucu zindelik verici maddelere sahiptir. Hafif yanıklarda çay posası yanık üzerine konursa ağrıyı hafifletir. Yorgun gözlerdeki kızarıklıkları gidermek ve kirpikleri kuvvetlendirmek için soğuk caya batırılmış pamukla kompres faydalı olacaktır.
UYARILAR : Şişmanlar, kalp, sinir, mide ve karaciğer hastaları, romatizma ve nikristen şikayet edenler, böbreklerinde kum veya taş olanlar, kabızlık ve yüksek tansiyondan yakınanlar, üremi veya albüminüri olanlar, mümkün olduğu kadar az çay içmelidirler. Haddinden fazla içilecek olursa çarpıntı, göğüs anjini, sinir bozukluğu, baş ağrısı, sıkıntı, mide bulantısı, el titremesi ve uykusuzluğa sebep verir.
ÇEMEN OTU
LATİNCE ADI : Trigonella Foenum Graecum
DİĞER ADLARI : Boyotu, Buyotu
YETİŞTİĞİ YERLER : Türkiye'de Orta ve Güneydoğu Anadolu'da Marmara Bölgesi'nde yetişmektedir.
FAYDALARI : Bronşiti ve boğaz ağrılarını hafifletir. Öksürüğü hafifletir, göğsü yumuşatır ve balgamı söktürür. Acı oluşu nedeniyle sindirim sistemini işlemini kolaylaştırır. Mide ve bağırsak gazlarını söktürür. Bedeni güçlendirici bir toniktir. Cinsel gücü artırıcı etkisi vardır. Çemenotu ayrıca çıban ve yaraların iyileştirilmesinde de etkili olur.
ÇIBAN OTU
LATİNCE ADI : Veronica Officinalis
DİĞER ADLARI : Yavşanotu
YETİŞTİĞİ YERLER : Ormanlarda, ağaçların kesilmiş olduğu yerlerde, çitlerin diplerinde, hendeklerde, yol ve orman kıyılarında yetişir.
FAYDALARI : Kan temizleyicidir, kronik egzamaları iyileştirebilir. Belleği güçlendirir ve baş dönmelerini yok eder. Mesane kumu, romatizma ve gut ile ilgili organ ağrılarına iyi gelir. İltihaplı ve zor iyileşen yaraları iyileştirir.
ÇIFIT OTU
DİĞER ADLARI : Kokarsedefotu
YETİŞTİĞİ YERLER : Çayırlarda ve hendek kenarlarında yetişen zehirli bir bitkidir.
FAYDALARI : Kalp çarpıntılarını giderir. Mide ağrılarını dindirir. Zeytinyağı ile kavrulduktan sonra çıbanların üstüne konulacak olursa, olgunlaştırır.
UYARILAR : Keskin bir kokusu vardır. Acıdır. Kullanırken, tavsiye edilen dozu aşmamak gerekir.
ÇİĞDEM
LATİNCE ADI : Crocus Cancellatus
DİĞER ADLARI : Mahmur çiçeği, İtboğan, Zehirli Çiğdem, Apalak, Yayla kestanesi
YETİŞTİĞİ YERLER : Bu bitki hemen hemen bütün Orta Avrupa'da, Güney Almanya ve Akdeniz bölgesinde, nemli çayırlarda kendi kendine bolca yetişir.
FAYDALARI : Kabızlığı giderir. İdrar söktürür. Çiğdem tohumunun başlıca kullanım alanı, gut hastalığının ağrılı krizleridir.
ÇİLEK
LATİNCE ADI : Fragaria Vesca
YETİŞTİĞİ YERLER : Ülkemizde özellikle Marmara ve Karadeniz bölgesinde yetiştirilmektedir. Sulak ve nemli yerleri sever.
FAYDALARI : İştah açıcı, kabız yapıcı ve idrar söktürücüdür. İdrar söktürücü etkinin yanında hafif mikrop öldürücü etkininde bulunması ile idrar yollarındaki iltihaplarda faydalı olur. Meyveler A, B ve C vitaminleri ile demir açısından zengin olduğundan kansız hastalarda destek sağlar.
UYARILAR : Çileğin önemli bir özelliği alerji yapmasıdır. Kurdeşene sebep olabilir. Böyle durumlarda çilek yenmemelidir.
ÇİN ANASONU
LATİNCE ADI : Ilicium Verum
DİĞER ADLARI : Hint anasonu, Yıldız anasonu
FAYDALARI : İştahı açar, sindirimi kolaylaştırır. Mide ve bağırsaklardaki gazı söktürür. Terletici ve antibakteriyolojik etkileri vardır. Öksürük, solunum yolları enfeksiyonları ve bronşitte iyileştirici ve rahatlatıcıdır. Romatizma ağrılarını azaltır.
ÇINAR AĞACI
LATİNCE ADI : Platanus
FAYDALARI : Kadınlarda görülen beyaz akıntıyı keser. Diş ve vücut ağrılarını dindirir. Saç kepeklerini giderir.
ÇİRİŞ OTU
LATİNCE ADI : Asphodelus
DİĞER ADLARI : Sarızambak, Beyazçiriş
FAYDALARI : Kadınlardaki beyaz akıntıya, basura, mafsal ağrılarına, idrar tutukluğuna, adet düzensizliklerine ve saçkırana iyi gelir.
ÇİTLENBİK
DİĞER ADLARI : Bebik, Çatlaguç, Sakızlak
FAYDALARI : Öksürüğü keser, balgam söktürür, nefes açıcıdır, nefes darlığına iyi gelir, antiseptik özelliği vardır, göğsü yumuşatır, solunum yollarına faydası vardır. Ayak terlemelerini önler, yaraları tedavi eder, böbrek kumlarının dökülmesine yardımcı olur, ses tellerine iyi gelir, mide ağrılarını dindirir.
ÇOBAN DEĞNEĞİ
LATİNCE ADI : Polygonum Aviculare
YETİŞTİĞİ YERLER : Hububat aralarında, zararlı ot olarak çapalanan bitki tarlalarında, yol ve avlu boylarında, avlu içlerinde ve çiğnenmiş yerlerde, 1200 m. deniz seviyesine kadar yerlerde yetişir.
FAYDALARI : Safra kesesinde taş bulunan kişilerde, mide ve bağırsaklarda ağrı ve ülser olanlarda, basurda, ishal, aşırı adet, beyaz akıntı, sıtma v.s. yerlerde kullanılır.
UYARILAR : Böbrek ve mesanelerinde iltihap olan kişilerin kullanması sakıncalıdır.
ÇOBAN KALDIRAN
DİĞER ADLARI : Timurdikeni
FAYDALARI : İlkbahar ve sonbahar ateşlenmelerinde faydalıdır.
ÇOBAN PÜSKÜLÜ
LATİNCE ADI : İlex Auifolium
FAYDALARI : Ateşi düşürür, terletir ve vücuda rahatlık verir.
ÇOBAN ÜZÜMÜ
LATİNCE ADI : Vaccinium Myrtillus
YETİŞTİĞİ YERLER : Orta Avrupa ve Kuzey Anadolu dağları ve ormanlarında bulunmaktadır.
FAYDALARI : Kabız yapıcı ve haricen hafif mikrop öldürücü etki vardır. Çoban üzümü yaz ishallerinde ve dizanteride fayda sağlayabilmektedir.
UYARILAR : Çok uzun süre kullanılmamalıdır, bazı maddelerin vücutta birikmesiyle zehirlenmeye sebep olabilir.
ÇOBAN ÇANTASI
LATİNCE ADI : Capsella Bursa Pastoris
DİĞER ADLARI : Kuşkuşotu, Çobankesesi, Çobantorbası, Cıngıldaklıot
YETİŞTİĞİ YERLER : Avrupa ve Balkanlarda memleketimizde çok yayılmış bir türdür.
FAYDALARI : Kan dolaşımını da düzenleyen bir bitkidir ve alçak tansiyonda olduğu kadar yüksek tansiyonda da önerilir. Hafif bir idrar söktürücüdür. Taşıdığı doku ve damar büzücü nitelikleri nedeniyle diyareye: ayrıca yara, burun, diş ve dişeti kanamalarına karşı iyileştirici ve kanı kesici etkileri vardır. Kadınların aybaşı döneminde aşırı kan gelişini önler. Yüzeysel kas yapısı hastalıklarının ve iç organ kasları gevşekliğinin tedavisinde çok önemli bir yardımcıdır.
UYARILAR : Çobançantasının bilinen hiçbir yan etkisi yoktur. Gebelik sürecinde kullanılmaması tavsiye edilmektedir.
ÇÖP-İ ÇİNİ
LATİNCE ADI : Smilax
FAYDALARI : Ateşi düşürür, terletir ve vücuda rahatlık verir.
ÇÖPLEME
LATİNCE ADI : Veratrum Albüm
DİĞER ADLARI : Boynuzotu, Akçöpleme, Beyaz Çöpleme
YETİŞTİĞİ YERLER : Orta ve Güney Avrupa dağları ve Uzakdoğu’da bulunur. Ülkemizde ise Doğu Karadeniz Bölgesi, Zigana dağları ve Toroslarda mevcuttur.
FAYDALARI : Nezledeki burun tıkanıklıklarını açmak üzere enfiye şeklinde kullanılır. Tansiyonu düşürür, damarları genişletir, kalbi yavaşlatır. Tahriş edici özellik vücutta ağrı kesici ve ishal yapıcı olarak yansır.
UYARILAR : Bulantı, kusma gibi yan etkiler sıktır. Zehirli olduğundan dahili olarak kullanılmamalıdır.
ÇÖREK OTU
LATİNCE ADI : Nigella Sativa
DİĞER ADLARI : Siyah kimyon, Siyah susam, Karaca, Şevkerak, Karaçörek
YETİŞTİĞİ YERLER : Türkiye'de Trakya ve Ege bölgelerinde ekilmektedir.
FAYDALARI : Acı maddesi ile iştah açar, uyarıcı, süt ve idrar arttırıcı, rahim kaslarım kasarak adet kanamasını başlatıcı olarak etkileyebilir. Mide ve bağırsak gazı, bronşit, bağırsak gazları, erkeklerde cinsel yetersizlik, erken boşalma, adet sancılarına iyi gelir.
UYARILAR : Hamileler kullanmamalıdır.
ÇÖVEN OTU
LATİNCE ADI : Saponaria Officinalis, Gyposphila
DİĞER ADLARI : Çöğenotu, Çevgen, Sabunotu, Köpürgen
YETİŞTİĞİ YERLER : Tüm Avrupa'ya yayılmış olan çöven otu'nun sadece Anadolu'da yaklaşık 50 adet türü bulunmaktadır.
FAYDALARI : Nadiren ilaç olarak faydalanılır. İdrar ve balgam söktürücü etkileri vardır.
UYARILAR : Yüksek dozlarda zehir etkisi gösterir. Doktor kontrolünde kullanınız.
ÇUHA ÇİÇEĞİ
LATİNCE ADI : Primula Officinalis
DİĞER ADLARI : Ayı kulağı, Bahar Çiçeği, Çobançiçeği
YETİŞTİĞİ YERLER : Kuzey Yarıkürede yaygın olan çuhaçiçeği, ülkemizde genellikle Doğu Anadolu’nun dağlık kesimlerindeki nemli orman ve çayırlarda yetişir
FAYDALARI : Çuhaçiçeğinin kökü göğsü yumuşatır. Balgam söktürücüdür. Terleticidir. Bronşit, soğuk algınlığı, üşümeyle ilgili ürperme ve öksürüğe karşı iyileştiricidir. İdrar söktürücü, müshil ve gaz söktürücüdür. Stresle ilgili gerginliklerde spazm çözücü ve yatıştırıcıdır. Bedeni sakinleştirip gevşetir. Uykusuzluğa karşı iyi gelir. Çuhaçiçeğinin taze yaprakları çıban tedavisinde etkilidir. Yapraklar çıbana sarılır. Sık sık değiştirilerek çıbanların iyileşmesi sağlanır. Çuhaçiçeğinin çiçekleri özellikle stresle ilgili gerginliklerde spazm çözücü, yatıştırıcı ve rahatlatıcıdır. Sinirsel kökenli baş ağrılarını iyileştirir. Yarım baş ağrısına (migren) karşı da etkili olur. Uykusuzluğa karşı devadır. Bronşit, astım gibi öksürüklü hastalıklarda göğsü yumuşatır ve balgam söktürür. Uyku verir.
ÇÜRDÜK OTU
LATİNCESİ : Hyssopus Officinalis
DİĞER ADLARI : Çördekotu
FAYDALARI : İdrar söktürür. Hazımsızlık ve mide zafiyetini giderir. Kulunç ağrılarını keser. Zayıf çocukların gelişmesine yardımcı olur.
