DAĞ ÖKÜZGÖZÜ
LATİNCE ADI : Arnica Montana
DİĞER ADLARI : Arnika
YETİŞTİĞİ YERLER : Orta Avrupa’nın dağlık kesimleriyle Kuzey Afrika ve Batı Asya’da yetişir.
FAYDALARI : Yara iyileştiricidir. Ezikler, berelenmeler, burkulmalar ve morarmalarda, deride sancı ve yangı varsa rahatlatıcı ve iyileştiricidir. Romatizma, flebit, mayasıl (deri çatlamamışsa) ve benzeri durumlarda ağrı ile yangıları azaltıp rahatlatıcı etki yapar. Ayakları rahatlatmak için yapılan ayak banyolarına katılır.
DAMIANA
LATİNCE ADI : Turnera Diffusa
YETİŞTİĞİ YERLER : Meksika kökenli olan bu bitki, günümüzde Texas, Karaip Adaları ve Güney Afrika’ da da yetiştirilmektedir.
FAYDALARI : Hem erkekler hem de bayanlar için cinsel fonksiyonları dengeler ve düzenler. Sakinleştirici, kuvvet verici, idrar arttırıcı ve idrar yolları antiseptiği, öksürük giderici ve hafif müshil etkileri için kullanılmaktadır.
DANA BAĞIRTAN
LATİNCE ADI : Helleborus
DİĞER ADLARI : Bohça otu, Dana kıran, Harbak, Karaca otu, Boynuz otu
YETİŞTİĞİ YERLER : : Avrupa kıtası dağları ve yurdumuzda da bilhassa Karadeniz, Toros dağları ve Uludağ'da rastlamak mümkündür.
FAYDALARI : Eskiden dahilen kurt düşürücü ve adet söktürücü olarak kullanılmasına rağmen zehirli ve çok tahriş edici olduğu için bu tip kullanım terkedilmiştir. Nadiren insanlarda deride bulunan bit, kene, uyuz, pire gibi parazitlerde faydalanılır. Ancak bu da daha çok veteriner hekimlikte yapılan bir uygulamadır.
UYARILAR : Dana bağırtan zehirlenmeleri kulak çınlaması, baş dönmesi, kusma, ishal ile karakterizedir.
DARİFÜLFÜL
LATİNCE ADI : Piper Longum
DİĞER ADLARI : Uzun biber
YETİŞTİĞİ YERLER : Doğu Hint adalarında, özellikle Sumatra'da yabani olarak yetişmekte ve yetiştirilmektedir.
FAYDALARI : Cinsel gücü arttırdığı, idrar söktürdüğü ve gastrite iyi geldiği, bağırsak gazlarını giderdiği söylenmektedir. Normalde kokusuz olan darifülfül içerdiği uçucu yağ sebebiyle ezildiğinde güzel bir koku verir. Bu sebeple ağız kokularım giderir, acı tadı iştah açar.
DEFNE
LATİNCE ADI : Laurus Nobilis
DİĞER ADLARI : Har, Nehtel, Tehnel
YETİŞTİĞİ YERLER : İspanya, Fransa, İtalya, Yunanistan, Türkiye gibi Akdeniz kıyılarına sahip ülkelerde bulunur. Ülkemizde Akdeniz makisinin karakteristik bir ağacıdır.
FAYDALARI : Sindirimi kolaylaştırıcıdır. Midevi ve iştah açıcıdır. İdrar söktürücüdür. Terleticidir. Bitkinin meyvelerinden yapılmış olan defne yağı, bedende romatizma yangılı yerlere sürülerek rahatlama sağlanır. Bir-iki adet taze defne yaprağı fasulye, mercimek, nohut, pirinç gibi kuru yiyeceklerin içine konursa onların kurtlanmalarını önler.
UYARILAR : Gebelik durumunda defne kullanılmamalıdır. Ülkemizin birçok yerinde yetişen Akdeniz defnesi dışındaki diğer defne türleri zehirlidir.
DEMİR DİKENİ
LATİNCE ADI : Tribulus terrestris
YETİŞTİĞİ YERLER : Dünyanın birçok yerinde doğal olarak yetişir. Hindistan ve Afrika’da bol miktarda yetişmektedir.
FAYDALARI : Fiziksel, zihinsel, duygusal dinçlik ve kuvvet verici, kas gücünü, vücut dayanıklılığını ve fiziksel performansı arttırıcı, vücut enerjisinin ve dayanıklılığının arttırılması, erkeklerde testesteronu arttırıcı, dengeleyici ve normal seviyesini koruyucu, erkek menopozu (andropoz) semptomlarını azaltıcı, erkeklerde sperm sayısı miktarı ve hareketliliğinin arttırılması, cinsel fonksiyonları düzenleyici, kadınlarda yumurtlama problemlerine karşı yardımcıdır.
DENİZ KADAYIFI
LATİNCE ADI : Chondrus Crispus
YETİŞTİĞİ YERLER : Adından da anlaşıldığı gibi denizlerde yetişen deniz kadayıfı Atlantik okyanusu sahillerinde bulunmaktadır. Özellikle İrlanda kıyılarında bolca rastlanır.
FAYDALARI : Öksürüğü keser ve göğsü yumuşatır. Ayrıca ishale karşı da kullanılabilir. Müsilajın yumuşatıcı etkisi ülserin tahriş ettiği dokularda da fayda sağlar. Bu etkisi sebebiyle gastrit ve mide ülserinde tıbbi tedaviye yardımcı olarak kullanılabilir.
DENİZ PELİNİ
LATİNCE ADI : Artemisia Absinthium
DİĞER ADLARI : Deniz yavşanı
YETİŞTİĞİ YERLER : Kumsal ve kayalıklı yerlerde, Karadeniz kıyılarında yetişir.
FAYDALARI : Solucan düşürücüdür. Haricen lapa halinde siğil, tümör ve nasırlara karşı kullanılır.
UYARILAR : Yüksek dozlarda alınmamalıdır, zehirleyebilir.
DENİZ ÜZÜMÜ
LATİNCE ADI : Ephedra Campylopoda
DİĞER ADLARI : Alyanak
YETİŞTİĞİ YERLER : Deniz üzümü Marmara bölgesinde, İzmir, Konya, Kayseri, Gülek, Antalya, Tarsus, Maraş, Malatya ve Elazığ çevrelerinde deniz veya göllere yakın taşlık, kumluk ve kurak yerlerde, eski duvarlar ve kayalar üzerinde bulunur.
FAYDALARI : Sinir sistemini uyararak bronşları genişletir. Bu açıdan astımda fayda sağlayabilir. Zaten en eski bitkilerden biri olan deniz üzümü 500 yıldır bu amaçla kullanılmaktadır. Kalbi uyarıp, damarları büzerek kan basıncını yükseltir. Çin ve Orta Asya'da çok eski devirlerden beri terletici, romatizma ağrılarını giderici, ateş düşürücü olarak kullanıldığı anlaşılmaktadır. Deniz üzümü alerjik durumlarda da faydalıdır. Deride kurdeşen veya daha küçük alerjik reaksiyonlarda yararlanılır.
UYARILAR : Doktor kontrolü altında kullanılmalıdır.
DERE OTU
LATİNCE ADI : Anethum Graveolens
DİĞER ADLARI : Börekotu, Tarhanaotu, Duvakotu
YETİŞTİĞİ YERLER : Orta ve Güney Avrupa'da Türkiye'de ise bilhassa Marmara ve Ege bölgelerinde bahçe ve bostanlarda yetiştirilmektedir.
FAYDALARI : İştah açar, hazmı kolaylaştırır, bağırsak gazlarını giderir ve hafif teskin edicidir. Bebeklerin gaz sancılarını giderici ve anne sütunu arttırıcı olarak bilinmektedir. Sinirleri yatıştırır ve bedeni rahatlatır. Mide ve bağırsak gazlarını söktürür. Özellikle küçük çocuklarda gaz söktürücü etkisi önemlidir. Sindirimi kolaylaştırır. Karın ağrılarına iyi gelir. Mineral yönünden zengin olduğu için tuzsuz rejimlerde yer alır. Hıçkırığı kesici etkisi vardır.
UYARILAR : Hamileler kullanmamalıdır.
DEVE ELMASI
LATİNCE ADI : Eryngium Campestre
DİĞER ADLARI : Boğa dikeni, Çadır dikeni
YETİŞTİĞİ YERLER : Memleketin dağlık bölgelerinde, mera ve ovalarda, seyrek çalılıklar arasında, işlenmemiş kuru otsu yerlerde yetişir.
FAYDALARI : Dikenin toprak üstü ve toprak altı kısımları karın bölgesinde su toplanması idrar zorluğu, deri hastalıkları, verem, solunum organlarında meydana gelen cerahatlı nezleler, sirace hastalığı vs.'ye tavsiye edilir. Haricen, gözde iltihap, çapaklanma, aydınlığa karşı aşırı hassasiyete karşı kompres halinde uygulanır. Spazmolitik, antispastik ve idrar söktürücü tesire sahiptir. Öksürük, böbrek ve mesane yolları hastalıkları, iktidarsızlık, prostat bezi iltihabı vs. hastalıklarda kullanılır. Göz iltihaplarına, diş ve orta kulak ağrılarına karşı kullanılması tavsiye edilir.
DEVE TABANI
DİĞER ADLARI : Öksürükotu, Kabalak
FAYDALARI : Öksürük kesici, balgam söktürücü, göğsü yumuşatıcı, organik dokuları büzerek salgıları azaltan, ishal kesicidir. Nezle, bronşit, bronşial astım, amfizem, akciğer tüberkülozu, damar tıkanıklığına iyi gelir.
DEVE DİKENİ
DİĞER ADLARI : Akkız, Kasna, Eşek dikeni, Kenger otu
FAYDALARI : Mide güçlendirici, iştah açıcı, karaciğeri güçlendirici, kuvvet verici, süt artırıcı, hazmı kolaylaştırıcı, safra akışını düzenleyicidir. İçindeki silymarin maddesi nedeniyle karaciğerin ilacıdır, zehirlenmelerde, sıtma, iştahsızlık, sarılık, alkol etkisiyle burnu ve yüzü kızarmış insanların bu rahatsızlıklarını karaciğerin tahribatını onararak geçirir.
ÇİÇEKLİ DİŞBUDAK AĞACI
LATİNCE ADI : Fraxinus Ornus
YETİŞTİĞİ YERLER : İspanya, Fransa, İtalya'da özellikle Sicilya, Yunanistan ve Türkiye'de Kuzey ile Batı Anadolu'da yetişir.
FAYDALARI : Özellikle çocuklarda süt veya su ile eritilerek verilen zararsız bir müshildir. Günde 20 gr. dozunda kullanılır.
ÇİÇEKSİZ DİŞBUDAK AĞACI
LATİNCE ADI : Fraxinus Excelsior
YETİŞTİĞİ YERLER : Orta Avrupa, Balkanlar ve ülkemizde Kuzey Anadolu'da yetişir.
FAYDALARI : Yapraklar süt veren hanımların sütunu çoğaltır, romatizmal ağrıları hafifletir, dışkıyı yumuşatır.
DİŞOTU
LATİNCE ADI : Ammi Visnaga
DİĞER ADLARI : Kılır, Hıltan, Kordon otu, Mısır anasonu
YETİŞTİĞİ YERLER : Asya, Avrupa ve Afrika'ya yayılmış bir çok türden birkaç tanesi de ülkemizde yetişmektedir. En çok yetiştiği ülke Mısır'dır.
FAYDALARI : Damar genişletici ve spazm çözücü etkileri vardır. Spazm çözücü olmasıyla idrar söktürücü ve dolayısıyla boşaltım sistemindeki düşmeye müsait taşları düşürücü olarak rol oynayabilir. Zehirli olmaması, yan etki görülmeyişi ve etkisinin uzun sürmesiyle dişotu astımda nöbetler arasında, nöbet gelişini engellemek amacıyla kullanılabilecek iyi bir ilaçtır. Ancak acilen tedavi gerektiren astım nöbetlerinde dişotu uygun değildir. Damar genişletici etki ise, bilhassa kalbi besleyen koroner damarlarda kendini göstermektedir. Böylece kalp kaslarının kanlanması, dolayısıyla beslenmesi artar.
DÖVÜLMÜŞ AVRAT OTU
LATİNCE ADI : Tamus Communis
DİĞER ADLARI : Sincan, Karaasma, Acıot
YETİŞTİĞİ YERLER : Avrupa, Balkanlar ve Türkiye'de Kuzey Anadolu'da dağ ormanlarında yetişmektedir.
FAYDALARI : Dahilen kurutulmuş bitki müshil, kusturucu ve idrar söktürücü olarak bilinir. Taze bitkinin dahilen kullanımı tehlikelidir. Taze kök ve gövdeler, romatizmal ağrıları gidermek için ağrıyan yere sürülür.
DULAVRAT OTU
LATİNCE ADI : Lappa Oficinalis
DİĞER ADLARI : Dulkarıgömleği, Hanımyaması
YETİŞTİĞİ YERLER : Avrupa, Balkanlar ve Anadolu'da yetişmektedir.
FAYDALARI : İdrar söktürücüdür. Hafif müshil etkisi vardır. Bedeni güçlendirici bir toniktir. Kanı temizler. Terleticidir. Gut hastalığına karşı olumlu etkisi görülür. Sindirim ve safra salgılarını artırarak sindirimi kolaylaştırır, iştahı açar. Dulavratotu ayrıca deri sorunlarının tedavisinde etkili olur. Yağlı ve akneli ciltlere iyi gelir. Saçlardaki kepeği keser. Derideki yara ve ülserlerin iyileşmesini hızlandırır. Egzama ve sedef hastalıklarına karşı iyileştirici etkiler yapar. Dulavratotu romatizma ağrılarına karşı da etkili olur.
DUT
LATİNCE ADI : Morus
DİĞER ADLARI : Karadut, Beyazdut
YETİŞTİĞİ YERLER : Güney Avrupa'da ve Türkiye'de de bol miktarda yetiştirilir.
FAYDALARI : Beyazdut yaprakları ateş düşürücü, idrar söktürücü, taze yapraklar kanamaları durdurucudur. Karadut yapraklarından şeker hastalığında, hafif kan şekerini düşürücü etkisi sebebiyle faydalanılır. Karadut kök ve gövde kabukları müshil ve tenya düşürücü olarak bilinir.
DUVAR FESLEĞENİ
LATİNCE ADI : Parietaria Ofticinalis
DİĞER ADLARI : Yapışkan otu, Bereotu
YETİŞTİĞİ YERLER : Güney ve Doğu Avrupa ile ülkemizde Trakya, Karadeniz bölgeleri ve Ankara, Kayseri civarlarında rastlanır.
FAYDALARI : İdrar söktürücü, dışkı yumuşatıcıdır. Bu sıvı yine dahilen kronik kuru öksürüklerin tedavisinde de kullanılmaktadır.
DUVAR SARMAŞIĞI
LATİNCE ADI : Hedera Helix
DİĞER ADLARI : Orman Sarmaşığı, Acı Tilkişen, Kara Asma
YETİŞTİĞİ YERLER : Orta Avrupa, Balkanlar ve Kuzey Anadolu'da rutubetli ormanlarda yetişir.
FAYDALARI : Meyve ve yaprakların müshil, kusturucu ve bağırsak kurtlarını düşürücü etkisi varsa da, çok zehirli bir bitki olduğundan kullanılması tehlikelidir. Spazm çözücü ve hafif yatıştırıcı etkileriyle eskiden boğmacada kullanılmaktaydı. Haricen taze yapraklar çıban ve sivilceleri olgunlaştırmaktadır.
DÜĞÜN ÇİÇEĞİ
LATİNCE ADI : Ranunculus Asiaticus
DİĞER ADLARI : Basur otu, Yakıcı düğün çiçeği, Yumrulu düğün çiçeği, Bataklık düğün çiçeği
YETİŞTİĞİ YERLER : Değişik türleri tüm Avrupa ve Anadolu'ya yayılmıştır.
FAYDALARI : Yine haricen derideki yaralar ve kesiklerde mikrop öldürücü olarak kullanılabilir. Bunun haricinde oldukça zehirli ve tahriş edici olduğundan dahili olarak tüketimi yoktur. Fakat eskiden C vitamini eksikliği yani skorbüte karşı verildiği bilinmektedir.
EBE GÜMECİ
LATİNCE ADI : Malva Sylvestris
DİĞER ADLARI : Ebegömeci, Kazankarası, Hubbaz
YETİŞTİĞİ YERLER : Yurdumuzun hemen hemen her tarafında bol miktarda yetişen bu bitki, Avrupa ve Asya'da da yetişmektedir. Belçika, Macaristan ve Almanya'da büyük miktarlarda toplanmaktadır.
FAYDALARI : Gastrit ve mide ülserlerinde iyileştiricidir. Üst solunum yollan nezlesi ile bronşitte göğsü yumuşatıcı: balgam söktürücü ve öksürüğü kesicidir. Ebegümeci ayrıca ciltteki çıban, yara ve küçük yanıklarda iyileştirici etki yapar. Solunum ve sindirim sistemi tahrişlerinde, ses kısıklıklarında, bronşit, anjin ve öksürükte kullanılır.
EFTİMON
DİĞER ADLARI : Aftimon, Bostanbozan, Gelinsaçı, Küçükkuşta
FAYDALARI : Kabızlıktan kaynaklanan mide şişkinliği, safra yetmezliği ve yaralara iyi gelir. İdrar söktürücü, safra akımını düzenleyici, bağırsak gazlarını giderici, yaraların iyileşmesini sağlayıcıdır.
EĞİR OTU
LATİNCE ADI : Acorus Calamus
DİĞER ADLARI : Azakeğiri, Hintkamışı, Yelotu, Hazambel
YETİŞTİĞİ YERLER : Anayurdu Hindistan’dır. Ama Asya, Avrupa ve Amerika kıtalarına kadar yayılmış çok yıllık otsu ve rizomlu bir su bitkisidir. Anadolu’da Sapanca, Yeniçağa ve Beyşehir göllerinin kıyılarında bol bol yetişir.
FAYDALARI : İştahı açar, mide ve bağırsak gazlarını giderir. Mide ekşimesini geçirir. Mide ülserini iyileştirir. İdrar ve adet söktürür. Dişetlerini kuvvetlendirir. Ter söktürür, ateşi düşürür ve ağrıları dindirir. Kusturur, aksırtır. Sinirleri yatıştırır. Sarılık ve nikris tedavisinde kullanılır. Sindirim işlemini kolaylaştırır. Gastrit ve mide ülserlerinde iyileştirici etkiler yapar. Mide ve bağırsaklardaki gazı söktürür. Karın ağrılarını geçirtir. İştahı açar. Diyareyi keser. Yatıştırıcıdır. Spazm çözücü etkileri vardır. Terleticidir. Beden ateşini düşürür. İdrar ve adet söktürücü etkileri de vardır.
EĞRELTİ OTU
LATİNCE ADI : Dryopteris Filixmas
YETİŞTİĞİ YERLER : Kuzey yarım küredeki birçok orman ve dağlarda kendi kendine yetiştiği gibi süs bitkisi olarak da yetiştirilmektedir. Yurdumuzda da bilhassa Kuzey Anadolu dağlarında (Uludağ, Zigana dağları, Pazar dağları, Rize, Ayancık) bol miktarda mevcuttur.
FAYDALARI : Eski Yunan uygarlığından beri barsak şeritlerine karşı kullanılan etkili bir ilaçtır. Etkili maddesi omurgasız hayvanların adalelerini felç eder. Bilhassa tenyalar üzerine etkili olup, diğer barsak solucanlarına etkisi çok azdır.
UYARILAR : 6 yaşından küçük çocuklarda, gebe ve emziren kadınlarda, böbrek ve karaciğer hastalarında kullanılması tehlikelidir.
EKİNEZYA KÖKÜ
LATİNCE ADI : Echinacea
DİĞER ADLARI : Erguvani Kirpibaşı - Kirpiotu - Samson kökü
YETİŞTİĞİ YERLER : Kuzey Amerika kökenli önemli bir şifalı bitki türüdür.
FAYDALARI : Beyaz kan hücrelerinin üretimini teşvik ederek immün sistemi destekler. Güçlü anti bakteriyel ve anti viral özelliklere sahiptir. Soğuk algınlığı, grip, herpes, sinüzit, saman nezlesi, solunum hastalıkları, anti iltihabı özellikler, egzama, çıbanlar, kesikler, yanıklar ,sedef, sivilce,yaralar, ülser, kurdeşen, soğuk algınlığı ve hafif enfeksiyonlara iyi gelir.
UYARILAR : Bilinen bir yan etkisi yoktur. Aşırı kullanım mide bulantısına yol açabilir.
EKŞİ YONCA
LATİNCE ADI : Oxalis Acetocella
YETİŞTİĞİ YERLER : Ülkemizde Orta Anadolu bölgesinin çayırlarında rastlamak mümkündür. Avrupa ve Balkanlarda da mevcuttur.
FAYDALARI : Ferahlatıcı ve idrar söktürücü etkisi vardır. Ayrıca ateşli hastalıklarda ateşin düşmesine yardımcı olur.
ELMA
YETİŞTİĞİ YERLER : Kökeni Doğu Avrupa'dır. Elma, hemen her yerde yetişir.
FAYDALARI : Elma kalbi korur. Kan şekerini düşürür. İçinde bulunan mineral tuzlar sayesinde idrar sökücü ve kanı temizleyicidir. Ayrıca ürik asite ve romatizmalara karşı güçlendiricidir. Vitaminler ve mineral tuzlar aynı zamanda enerji ve tazelik verir. A vitamininin varlığı solunum yollarını, sinir sistemini, kan damarlarını ve cildi sağlıklı tutar. Organik asitler sayesinde hem midenin çalışma düzeni hızlanır, hem de gastrite karşı mücadele verilir. İçindeki kükürt ve tanin sayesinde dezenfektandır ve bakterilere karşı korur. Sindirimi kolaylaştırdığı gibi kalbi de güçlendirir.
ENGİNAR
LATİNCE ADI : Cynara Scolymus
YETİŞTİĞİ YERLER : Akdeniz ülkelerinin pahalı sebzelerindendir.
FAYDALARI : Ayrıca karaciğerde kan akımını arttırarak, bu organın bazı hastalıklarında iyileşmeyi hızlandırır. Enginar karaciğer ve safra kesesinin çalışmasını hızlandırmak suretiyle bu organlardan kaynaklanan mide ağrılarını, bulantıyı, dolgunluk hissi ve karın gazlarını azaltır. Enginarın diğer bir etkisi kanda yağ seviyesini düşürmesidir. Hem damar sertliği hem de safra taşlarının oluşumunda yüksek kan yağları seviyesinin etkili olduğu göz önünde tutulursa, bu açıdan oldukça faydalıdır. Enginarın tüylü kabuklarından yapılan çayla saçları yıkamak onları güçlendirir.
ERKEÇ SAKALI
LATİNCE ADI : Flipendula Ulmaria
DİĞER ADLARI : Çayırmelikesi, Keçisakalı
YETİŞTİĞİ YERLER : Ülkemizde Karadeniz ve Doğu Anadolu bölgelerinde rastlanmaktadır.
FAYDALARI : Doku ve damar büzücü etkilerinden ötürü çocuklarda diyareyi kesmekte yararlı olur. Beden ateşini düşürür. Bu nedenle, kas ve eklemlerdeki ağrı ile yangıları geçirmek üzere kullanılır. Mideyi güçlendirir. Sindirim işlemini kolaylaştıran, bedene yararlı bitkilerin başında gelir. Kusma hissini de bastırır. Midedeki aşırı asitlilik durumu önler. Sindirim sisteminin mukozasını korur. Kalp yangısı, gastrit ve mide ülserleri tedavisinde yararlı olur.
