KABAK
LATİNCE ADI : Cucurbita
DİĞER ADLARI : Helvacı kabağı, Bal kabağı, Sakız kabağı
YETİŞTİĞİ YERLER : Avrupa, Kuzey Amerika, Güney Asya ve yurdumuzda sebze olarak yaygın şekilde yetiştirilmektedir.
FAYDALARI : Kabak çekirdeği içindeki sukurbitin özellikle tenyaları (şerit) felç edici etkiye sahiptir. Eğreltiotu gibi zehirli olmayıp tamamen güvenli olması en büyük avantajdır. Bunun için eğrelti otu kullanılamayan çocuklar, gebeler ve karaciğer hastalarında rahatlıkla uygulanabilir. Zararsız bir ilaç olduğundan özellikle çocuklar için çok kullanışlıdır.
KADIN TUZLUĞU
LATİNCE ADI : Berberis Vulgaris
DİĞER ADLARI : Dikenüzümü, Karamuk, Sarıçalı, Zibike, Amberparis, Çobantuzluğu
YETİŞTİĞİ YERLER : Balkanlar ve Kuzey Anadolu'da yetişir
FAYDALARI : Kusmayı önler. Damar daraltıcı etkiler yapar. Tadı acı olan ve bedeni güçlendiren bir tonik ve müshildir. Bu iki etkisiyle zayıf, bitkinlikten ve peklikten şikâyeti olan kişileri güçlendirirken bağırsaklarının temizlenmesini de sağlar. Karaciğerin işlevlerini düzenleyen ve safra akışını artıran en iyi ilaçlardan biridir. Safra kesesi yangısı ve safra kesesinde taş bulunması durumlarında yararlı olur. Malaryaya (sıtma) karşı iyileştirici etki yapar. İrileşmiş dalağı küçültme gibi ilginç bir işlevi daha bulunmaktadır. Ateş düşürücü etkisi vardır. İştah açıcıdır.
UYARILAR : Hamileler kullanmamalıdır.
KAFUR AĞACI
LATİNCE ADI : Cinnamomum Camphorea
YETİŞTİĞİ YERLER : Anavatanı Uzakdoğu ülkeleri olmasına rağmen, soğuğa oldukça dayanıklı olduğu için Akdeniz ülkeleri ve bu arada yurdumuzda da az miktarda olmak üzere yetiştirilmektedir.
FAYDALARI : Uyanık kalmayı ve dikkati arttırır. Yüzyıllar boyunca Uzakdoğu halkı tarafından kullanılan, bir santral sinir sistemi, solunum ve dolaşım uyarıcısıdır. Yüksek dozları kasılmalara neden olur. Haricen ağrı kesici ve mikrop öldürücüdür. Yine romatizmal ağrılarda, ağrı kesici olarak, ağrılı eklemleri ovmak suretiyle uygulanmaktadır.
KAHVE
LATİNCE ADI : Coffea
YETİŞTİĞİ YERLER : Anavatanının Arabistan veya Doğu Afrika, yani Etopya, Sudan olduğu düşünülen kahve hava sıcaklığının 5 dereceye düştüğü hava şartlarında yaşayamaz. Bugün Brezilya dünyanın en büyük kahve yetiştiricisidir.
FAYDALARI : Mide ve bağırsak kaslarının çalışmalarını hızlandırması nedeni ile kahve sindirimi kolaylaştırır. Bazı kimselerde baş ağrısını, hatta migreni geçirir. Ne var ki kahvenin zararlı yani üre, üre asidi ve ürat tuzları gibi zararlı maddelerin dışarı atılmasını engellemesidir. Üresi, romatizması, damla hastalığı olan kişiler kahveden vazgeçmelidirler. Kahve tüm dünyada keyif verici bir içki olarak kullanılmaktadır. Kahvede bulunan kafein beyindeki bazı merkezleri uyararak yorgunluğu azaltır, uykusuzluk verir, günlük çalışma gücünü fiziki ve akli performansı arttırır. Damar, bronş, bağırsak ve idrar yolarında bulunan kasları gevşeterek genişlemeye yol açar. Bu etki bağırsak ve böbrek spazmlarında spazmı çözerek fayda sağlar. Bağırsağa olan etki ile de kabızlık yapar. Böbreklerde tuzun geri emilimini önleyerek idrar söktürür. Önceleri bu etkisinden böbrek taşlarının uygun olanlarının düşürülmesinde yararlanılmıştır.
UYARILAR : Böbrekte kum ve taş oluşmasına yol açabilmesi de kahvenin kötü özelliklerinden biridir. Fazla miktarlarda kullanımı uykusuzluk ve sinirliliğe yol açabilir. Yüksek tansiyonlu kimselerde tansiyon daha da yükselebilir.
KAKAO
LATİNCE ADI : Theobroma Cacao
DİĞER ADLARI : Hint Bademi
YETİŞTİĞİ YERLER : Anavatanı Orta Amerika olmakla beraber Güney Amerika ve Batı Afrika'nın tropikal bölgelerinde de yetiştirilmektedir.
FAYDALARI : Ksantinler böbreklerde su ve tuzun geri emilimini engelleyerek idrarı artırırlar. Vücuttaki düz kasları gevşeterek (iç organ kasları) bağırsak ve idrar yolları spazmlarını çözer, damarları ve bronşları genişletir. Ayrıca santral sinir sistemine direkt etkiyle hafifçe solunumu uyarır, yorgunluk duyusunu azaltır, zindelik ve uyanıklık verir. Kakao yağı ise güneşin zararlı ultraviyole ışınlarını süzdüğünden, cilde sürülerek güneş yağı gibi kullanılır. Yine yumuşatıcı özelliğinden, cilt çatlaklarına pamukla sürmek suretiyle faydalanılır.
KAKULE
LATİNCE ADI : Elettaria Cardamomum
DİĞER ADLARI : Hemame
YETİŞTİĞİ YERLER : Güney Hindistan, Tayland ve Malabar takım adalarının nemli dağ ormanlarında yetişir.
FAYDALARI : Midevidir. Sindirim sistemini uyarır. Sindirim işlemini kolaylaştırır. Dispepsi (sindirim yetersizliği) nedeniyle oluşan mide ve bağırsak gazlarını söktürür. Aynı nedenle oluşan karın ağrısını da geçirir. Baş ağrısını geçirir. Tükürük akışını hızlandırır. İştahı artırır. Kakule tohumları ayrıca nefesin kötü kokusunu da temizler. Bunun için bir-iki kakule tohumu ağza alınıp çiğnenir. Bulantı ve kusmayı da engelleyebilir. Cinsel gücü arttırıcı olarak bilinmektedir.
KALP SARMAŞIĞI
LATİNCE ADI : Strofantus
DİĞER ADLARI : Kalp Tohumu
YETİŞTİĞİ YERLER : Batı Afrika ve Asya'nın tropik bölgelerinde yetişir.
FAYDALARI : Afrika yerlileri tarafından ok zehiri olarak kullanılan strofantusun güçlü bir kalp kuvvetlendirici olduğu 19. yy'da anlaşılmıştır. Kalbin kasılma gücünü arttırır dolayısıyla kan dolaşımını düzenler. Ancak ağız yoluyla kullanıldığında etkisi çok az olduğundan, ilaç sanayinde tüketilir. Damar içine enjeksiyon şeklinde ampul mamulleri hazırlanır. Bunların en önemli özelliği, dakikalar gibi çok kısa bir süre içinde etki gösterebilmeleridir. Bunun için de acil durumlarda kullanılan başlıca kalp kuvvetlendiricidir.
KANARYA OTU
LATİNCE ADI : Senecio Vulgaris
YETİŞTİĞİ YERLER : Avrupa kıtası ve Anadolu'nun sahil bölgelerinde yetişmektedir.
FAYDALARI : Hanımlarda adet zamanında kanamayı kolaylaştırdığı bildirilmektedir. Uterusun kasılmasına yardımcı olduğu için aynı zamanda doğum ve düşük sonrası kanamalarda da kullanılabilir. Çavdar mahmuzundan daha az kuvvetli fakat uzun süre kulanım için daha güvenlidir. İdrar söktürücü ve terletici etkileri de vardır. Doz arttırılırsa, kusturucu ve ishal yapıcı etki görülebilir. Kökleri karaciğer için tahriş edici olduğundan, dahili olarak kullanılmamalıdır.
UYARILAR : Fazlası kusma yapabilir. Kökleri kullanılmamalıdır.
KARAÇALI
DİĞER ADLARI : Çalıdikeni, Sincandikeni, Karadiken, İsadikeni
FAYDALARI : İshal, gastrit, idrar zorluğu, egzama, kaşıntı, göz zafiyeti rahatsızlıklarında kullanılır.
KARABAŞ KEKİK
LATİNCE ADI : Thymbra Spicata
DİĞER ADLARI : Zahter, Kara kekik
YETİŞTİĞİ YERLER : Bütün Anadolu'da yayılmış bir türdür.
FAYDALARI : Dahilen uyarıcı olup, haricen antiseptik yani mikrop öldürücü etkisi vardır. Basit yaralarda kullanılabilir.
KARABAŞ OTU
LATİNCE ADI : Lavandula Stoechas
DİĞER ADLARI : Karabaş Lavanta Çiçeği, Yalancı lavanta çiçeği, Fransız lavantası
YETİŞTİĞİ YERLER : Akdeniz iklimi bitkisi olduğundan, bu iklime sahip ülkelerde ve yurdumuzda da Marmara, Ege ve Akdeniz bölgelerinde yetişmektedir.
FAYDALARI : Uçucu yağında taşıdığı maddeler sebebiyle, ağrı kesici, yatıştırıcı, balgam söktürücü, dahilen idrar yollarında, haricen basit yaralarda mikrop öldürücü etkileri bilinmektedir. Bilhassa sinirsel baş ağrısı uykusuzluk ve yüksek tansiyon gibi şikayetlerde daha etkilidir. Deriyi lavanta yağı ile ovmak sivrisinekleri kaçırır. Ayrıca iyi bir mikrop öldürücü olduğu için haricen yara ve sıyrıklarda uygulanır.
KARABİBER
LATİNCE ADI : Piper Nigrum
DİĞER ADLARI : Salvak, Malabar ve Beyaz Karabiber
YETİŞTİĞİ YERLER : Anavatanı olan Hindistan ve Doğu Hint adalarında üretilmekte ve tropikal ormanlarda yüksek rakımlarda yetişmektedir.
FAYDALARI : En bilinen acı baharat olarak kabul edilebilir. Bu sebeple iştah açıcı etkisi vardır. Sindirimi kolaylaştırır ve barsak gazlarını giderir. Haricen ağrılı kasları ovmak suretiyle kullanılır. Buruna çekilirse aksırtır. Özellikle pankreası etkileyerek yağlı ve nişastalı besinlerin sindirimini sağladıktan başka, bu maddelerin vücuttaki miktarını da ayarlar. Şeker hastalığının ilerlemesini durdurur. Ağızdaki tükürük miktarını ayarlayarak nişastalı besinlerin ilk sindirimini sağlar. İştah açar, yenilen yiyeceklerden zevk alınmasına yardım eder. Ete, balığa, sucuk, sosis gibi yiyeceklere karıştırılırsa onların bozulmasını engeller. İshali dindirir, mide ve bağırsaktaki gazları söktürür, yemeklerin bağırsaklarda kokuşmasını önler. Kansızlığı gideren, sinirleri güçlendiren, bol idrar söktüren karabiber, kadında olsun, erkekte olsun cinsel isteği artırır.
UYARILAR : Çok alınırsa sindirim sistemini tahriş eder; özellikle iri parçalar ülsere neden olabilir. Damar sertliği, tansiyonu, egzaması, üremisi, romatizması ve sindirim sistemi hastalıkları olanlar yememelidirler. Çok yiyenler de, geçici de olsa dilde tutukluk yapabilir.
KARA HİNDİBA
LATİNCE ADI : Taraxacum officinale
DİĞER ADLARI : Arslandişi, Radika, Yabani acımarul, Gelingöbeği, Keklikotu
YETİŞTİĞİ YERLER : Avrupa, Asya, Afrika ile Amerika kıtalarında yaygın olan ve ülkemizde genellikle çayırlık alanlarla yol kenarlarında yetişir.
FAYDALARI : Kabızlığa, gut hastalığına ve uykusuzluğa karşı olumlu etkileri vardır. İdrar söktürücüdür. Safra salgılarını söktürür. Karahindiba egzama ve aknelere karşı yararlı olur. Bitkinin yeşil bölümleri ezilerek yüz maskelerine katıldığında cildi temizler ve nemlendirir. Bedene zindelik ve güç verir.
KARAKAFES OTU
LATİNCE ADI : Symphytum Officinale
DİĞER ADLARI : Eşekkulağı
YETİŞTİĞİ YERLER : Orta Avrupa, Balkanların Kuzeyi ve Kuzey Anadolu'da yetişmektedir.
FAYDALARI : Bronşit ve insanı taciz eden öksürük durumlarında iyileştirici ve rahatlatıcıdır. Gastrit, onikiparmakbağırsağı ülserleri, ülserli kolit ve mide çeperinin zayıflaması nedeniyle oluşan fıtıklarda güçlü bir iyileştiricidir. Damar ve doku büzücü etkileri nedeniyle iç ve dış kanamalarda iyileştiricidir. Aynı etkisi nedeniyle basur yaralarını iyileştiricidir. Karakafes otu yara temizliği, yanık pansumanı ve cildi yumuşatma işlemlerinde de yararlıdır. Eklem ağrıları, berelenme, ezik, hafif yanık, kesik, burkulma ve şişmelerin iyileştirilmesinde etkili olur. Yaralı yerlerimizde dokuların düzensiz oluşmasını önler. Kanı temizler. İdrar yollarını temizler. Balgam söktürücüdür. Bedeni güçlendirici toniktir. Yatıştırıcıdır. İshali keser ve peklik verir. Göğsü yumuşatır ve üst solunum yollarını da temizler.
UYARILAR : Çok derin yaralarda karakafes otunun uygulanmasında dikkatli olunmalıdır. Çünkü bitki yaranın üzerinde sağlıklı bir doku oluştururken altta kalan yara apse yapabilir.
KARAMUK
LATİNCE ADI : Agrostemma Githago
DİĞER ADLARI : Sarıağaç
YETİŞTİĞİ YERLER : Balkanlarda ve özellikle Kuzey Anadolu'da yaygın bir türdür.
FAYDALARI : Kökler iştah açıcı, ateş düşürücü olarak, meyveler ise idrar söktürücü ve göğsü yumuşatıcı olarak bilinir.
KARANFİL
LATİNCE ADI : Eugenia Caryophyilata
YETİŞTİĞİ YERLER : Anavatanı Hindistan'da Molluk takım adaları olup, bugün bütün tropik mıntıkalarda Güney Asya adaları ile, Doğu Afrika'da Zengibar ve Madagaskar'da yetiştirilmektedir.
FAYDALARI : Karanfil taneleri çok yaygın olarak kullanıldığı üzere ağız kokularını giderir. Bilhassa soğan ve sarımsaklı yiyeceklerden ve sigara içtikten sonra karanfil çiğnenir. Karanfil esansı içerdiği yüksek miktarda eugenol ile diş hekimliğinde ağrı kesici ve mikrop öldürücü olarak kullanılır. Karanfil çiçekleri balgam söktürücü ve öksürük kesici etkilere sahiptir. Karanfil tanelerinin suyla kaynatılıp içilmesi, acı ve yakıcı lezzeti ile iştah açar, hazmı kolaylaştırır. Bağırsak gazlarını azaltır. Karanfil ayrıca keskin kokuşu ve baharlı tadı ile uyarıcı bir maddedir. Hafif kabız yapıcı hususiyete de sahiptir.
KARGABÜKEN
LATİNCE ADI : Strychnus Nux Vomica
YETİŞTİĞİ YERLER : Uzakdoğu ve Hindistan'da ayrıca Kuzey Avustralya'da kendi kendine yabanî olarak yetişmekte ve ilaç elde etmek üzere yetiştirilmektedir.
FAYDALARI : En önemli etkisi yeterli dozlarda refleksleri arttırarak kasılmalara sebep olmasıdır. Son derece zehirli olduğundan çok dikkatli kullanılmalıdır. Beyine etki ile solunumu uyarır, kalbi yavaşlatır ve tansiyonu düşürür. Renk ayırma yeteneğini arttırır. Acı olması sebebiyle iştah açıcıdır. Ayrıca kuvvet verici ve afrodizyak yani cinsel istek ve gücü arttırıcı olduğu bilinmektedir. Bu etkileri sebebiyle iştah açıcı, kilo aldırıcı olarak, alkolizm ve sebep olduğu bazı hastalıklara karşı ayrıca idrar kaçırma şikayetinde kullanılabilir. Yine sinirsel mide kramplarında ağrıya olan duyarlılığı azaltarak fayda sağlar.
UYARILAR : Ancak zehirli olduğundan kesinlikle hekim kontrolünde kullanılmalıdır. Striknin isimli çok zehirli maddesi sebebiyle bazı zararlı hayvanların yok edilmesi için yiyeceklerine karıştırılır. Zehirlenme belirtileri kusma ve kasılmalardır. İnsanda 75 mg. öldürücü miktardır.
KARNIYARIK OTU
LATİNCE ADI : Plantago Psyllium
YETİŞTİĞİ YERLER : Bütün Avrupa, Asya ve Anadolu'da yaygın bir türdür.
FAYDALARI : Müsilaj kalın bağırsağa su çekerek, mekanik bir müshil olarak etki yapar.
KARTOPU AĞACI
LATİNCE ADI : Viburnum Opufus
DİĞER ADLARI : Dağdelen ağacı, Gileburnu Ağacı
YETİŞTİĞİ YERLER : Avrupa, Balkanlar ve Orta Anadolu'da bulunmaktadır.
FAYDALARI : İdrar söktürücü ve müshildir. Amerika'da bu yüzyıl başlarında geniş olarak uyku verici ve spazm çözücü olarak kullanılmıştır. Sinirleri rahatlatıcı, rahimsel rahatlatıcı, idrar söktürücüdür.
KOYUN OTU
LATİNCE ADI : Agrimonia Eupatoria
DİĞER ADLARI : Kızılyaprak, Kasıkotu, Fıtıkotu, Kuzupıtrağı
YETİŞTİĞİ YERLER : Gül ailesine ait olan koyunotu dağ etekleri ve orman açıklıklarında kuru yerlerde rastlanan bir bitkidir. Ilıman iklime sahip ülkelerde yetişir.
FAYDALARI : Karaciğer ve safra kesesi rahatsızlıklarında etkilidir. Doku ve damar büzücüdür. Peklik verir. Çocuklarda ishali keser. Safra söktürücüdür. Sindirimi kolaylaştırıp mideyi rahatlatır. İdrar söktürücüdür. Kasıkotu bademcik şişmesi ve boğaz ağrılarında iyileştirici ve rahatlatıcıdır. Böbrek, mesane ve idrar yolları rahatsızlıklarına karşı etkili olur. Bedeni güçlendirici ve rahatlatıcı acı bir toniktir. Mide asidini ve safra yapımını arttırır. Böylece hazımsızlıkta fayda sağlayabilir. Gerçekten de yara iyileşmesini hızlandırıcı ve kanama durdurucu etkisi mevcuttur.
KASIMPATI
DİĞER ADLARI : Krizantem
FAYDALARI : İdrar söktürür. Terletir. Böbrek taşlarının düşürülmesinde yardımcı olur. Karaciğer hastalıklarında faydalıdır. Egzama, temriye gibi deri hastalıklarında şikayetleri giderir.
KASNI
LATİNCE ADI : Ferula Galbanum
YETİŞTİĞİ YERLER : İran, Afganistan ve Hindistan'da yetişir.
FAYDALARI : Ağrı kesicidir. Spazmları önler. İştah açıcı, hazmı kolaylaştırıcı ve teskin edici olarak bilinir.
KATIR TIRNAĞI
LATİNCE ADI : Sarothamnus Scoparis
DİĞER ADLARI : Süpürge Katırtırnağı
YETİŞTİĞİ YERLER : Katırtırnağı bir Avrupa kıtası bitkisidir. Birçok bölgede yabanî olarak yetişmektedir. Kumlu tepelerde, çam ormanlarında, yol kenarlarında rastlanır.
FAYDALARI : En önemli etkisi uzun süreli kullanımda kalpte ritim bozukluklarını düzeltebilmesidir. Aynı amaçla kullanılan sentetik ilaçlara göre çok daha az yan etkilidir. Böylece ritim bozukluğu sebepli çarpıntı şikayetlerini ortadan kaldırabilir. Süpürge katırtırnağı aynı zamanda rahimde kasılmaları da uyarır. Adet kanamasını kolaylaştırmada ve doğum sonrası rahimin küçülmesinde fayda sağlayabilir.
UYARILAR : Aşırı dozlardan kaçınılmalıdır. Zehirleyebilir.
KAVAK AĞACI
LATİNCE ADI : Populus
DİĞER ADLARI : Kara kavak, Titrek kavak
YETİŞTİĞİ YERLER : Tüm Avrupa'da bulunan ağaç, ülkemizde de hepimizin bildiği gibi yaygın olarak mevcuttur.
FAYDALARI : Ağrı kesici ve ateş düşürücü etkileri vardır. Tanen ise kabız yapıcı olarak etki gösterir. Ayrıca idrar ve balgam söktürücü, terletici, sakinleştirici etkileri vardır. Kavak merheminin basur ve romatizma ağrılarına karşı haricen kullanımı meşhurdur. Bronşitlerde göğüs kavak tomurcuklarından yapılan tentür ile ovulabilir. Bazı araştırmalar prostat büyümelerinde şişlik indirici etkisi olduğunu göstermektedir.
KAYA EĞRELTİSİ
LATİNCE ADI : Besbaye, Pul eğrelti, Altınotu
FAYDALARI : Bronşit, karaciğer zafiyeti, karaciğer ve safra iltihabı, bağırsak kurtları, ayrıca zayıflamak içinde kullanılır. Öd söktürücü, karaciğer güçlendirici, solucan düşürücü, öksürük kesicidir.
KAYIN AĞACI
LATİNCE ADI : Fagus
DİĞER ADLARI : Akgürgen, Kızılağaç
YETİŞTİĞİ YERLER : Marmara, Ege, Karadeniz bölgesidir.
FAYDALARI : Avrupa kayını nine tohumlarından elde edilen yağ, yemek yağı olarak margarin endüstrisinde kullanılır. Kayın katranının distilasyonundan antiseptik olarak kullanılan kreozot elde edilir. Bu da dıştan romatizma ve deri hastalıklarına karsı kullanılır. Kabuklarının suda kaynatılmasıyla elde edilen su yüz lekeleri ve çilleri giderir.
KAYISI
LATİNCE ADI : Prunus Armeniaca
DİĞER ADLARI : Zerdali, Mişmiş
YETİŞTİĞİ YERLER : Anavatanı Kuzey Çin olup, günümüzde tüm Akdeniz ülkelerinde ve yurdumuzda meyve ağacı olarak yetiştirilir. Ülkemizde hemen her bölgede kayısı bahçeleri olmasına rağmen makbul olanı Malatya kayısısıdır.
FAYDALARI : Kayısı kuvvetli bir besin olarak vücuda enerji verir, ayrıca müshil etkileri vardır. Kayısı yağı, badem yağı gibi cildi ve dışkıyı yumuşatmak maksadı ile kullanılır.
UYARILAR : Acı tohumların fazlası zehirlenmeye yol açabileceği gibi öksürük kesmek ve bağırsak parazitlerini öldürmek için az miktarlarda kullanılabilir.
KAYIŞKIRAN
LATİNCE ADI : Ononis Arvensis
DİĞER ADLARI : Eşekotu, Demirdelen, Kayıkçı çiçeği, Sabankıran, Yandak
YETİŞTİĞİ YERLER : Bütün Anadolu'da boş tarlalarda rastlanabilir. Bir Avrupa bitkisidir.
FAYDALARI : İdrar söktürücü ve terletici, haricen ise taşıdığı tanenle hafif mikrop öldürücü olarak bilinir. Bu nedenle ağız boğaz ve dişeti iltihaplarında gargara olarak ta uygundur.
KEBERE
LATİNCE ADI : Capparis Spinosa
DİĞER ADLARI : Keditırnağı, Tırmık, Gedigen
YETİŞTİĞİ YERLER : Anadolu, Orta ve Güney Avrupa ile Kıbrıs'ta yaygındır.
FAYDALARI : İdrar söktürücü ve kabız yapıcı etkilere sahiptir.
KEÇİ BOYNUZU
LATİNCE ADI : Ceratonia Siliqua
DİĞER ADLARI : Harnup
YETİŞTİĞİ YERLER : Akdeniz'e kıyısı olan ülkelerde yabani olarak yetiştiği gibi, meyveleri için özel olarak kültürleri de yapılmaktadır. Dalaman, Silifke arası bölgelerde sıkça rastlanır.
FAYDALARI : Taze meyve ishal, kuru meyve ise kabız yapar. Taze meyvelerin ayrıca idrar arttırıcı etkileri de vardır. Her 2 tür meyvede kuvvetli birer besindir. Ağrı kesici, bakteri yok edici, karaciğeri toksinden arındırıcı, serbest radikalleri yok edici, bağışıklık sistemini güçlendirici, mikroplara karşı antiseptik, kansere karşı koruyucu, nitrozamin yok edici, bronş genişletici olarak etkilidir.
KEÇİSEDEF OTU
LATİNCE ADI : Galego Officinalis
DİĞER ADLARI : Beygir iyesi, Keçisakalı
YETİŞTİĞİ YERLER : Balkanlarda, Marmara ve Karadeniz bölgelerimizin dağlarında yetişmektedir.
FAYDALARI : Lohusalarda süt salgılanmasını arttırır, ayrıca galeginin hafif kan şekerini düşürücü etkileri vardır. Bu sebeple şeker hastaları tarafından tedaviye yardım amacıyla kullanılabilir.
KEDİ NANESİ
LATİNCE ADI : Nepeta Cataria
DİĞER ADLARI : Nezleotu, Pişikotu
YETİŞTİĞİ YERLER : Ülkemizde İç ve Doğu Anadolu bölgelerinde doğal olarak yetişmektedir.
FAYDALARI : Yatıştırıcıdır. Mide rahatsızlıklarını ve sindirim güçlüklerini giderir. Mide kramplarını çözer. Bedeni rahatlatarak gevşetir. Uykusuzluk durumunda kullanılır. Kısa zamanda uyku getirir. Geleneksel olarak kullanılagelen soğuk algınlığı ve grip ilaçlarından biridir. Güçlü terletici etkisi bulunduğundan bronşit gibi hastalıklarda, ateşlilik durumlarında kullanılır ve kısa sürede beden ateşini düşürür. Kedinanesi bitkisinin doku ve damar büzücü etkisi vardır. Çıbanların tedavisinde kullanılır. Antiseptik (mikrop kırıcı) etkisi bulunur. Akne tedavisinde etkili olur. Şakakta duyumsanan rahatsızlığa ve baş ağrılarına iyi gelir. Spazm çözücüdür.
KEDİ OTU
LATİNCE ADI : Valeriana Officinalis
DİĞER ADLARI :
YETİŞTİĞİ YERLER : Kedi otu genel olarak bütün Avrupa'da, Orta Asya'da, Japonya'nın nemli bölgelerinde yetişmektedir. Ormanlarda, nehir kenarlarında rastlanabilir. Ülkemizde ise Bursa-Uludağ ve Doğu Anadolu bölgesinde mevcuttur.
FAYDALARI : Taze yapraklar ezilerek yaranın üzerine konabilir. Kurutulmuş köklerden elde edilen tozunda mikrop öldürücü etkisi mevcuttur. Sinir sistemi yatıştırıcısı ve spazmları gidericidir. Histeri ve nevrasteni gibi hafif ruhi bozukluklarda, sara hastalığında faydalı olduğu yazılmaktadır. Sinirsel uykusuzluk, heyecan ve çarpıntılara da iyi gelir. Kedi otu iyi bir uyku verici bitki olup, zehirli olmaması ile avantajlıdır. Ayrıca alışkanlık yapmaz. Son zamanlarda kedi otunun stres çözücü etkilere de sahip olduğu rapor edilmiştir.
UYARILAR : Hamile veya emziren kadınlar kullanmamalıdırlar.
KEKİK
LATİNCE ADI : Thymus Serpyilum
DİĞER ADLARI : Çahkekiği
YETİŞTİĞİ YERLER : Avrupa, Balkanlar, Anadolu ve Güney Asya dağlarında çok yaygındır.
FAYDALARI : Solucan (kurt) düşürücü etkisi vardır. Terletici ve balgam söktürücüdür. Soğuk algınlığı, nezle, boğaz ağrıları ve rahatsız edici öksürüğün atlatılmasında yararlı olur. Saman nezlesinin iyileştirilmesinde etkilidir. Bronşit, boğmaca ve astım tedavilerinde başarıyla kullanılır. Doku ve damar büzücü etkileri nedeniyle çocuklarda diyare ve yatak ıslatma durumlarının iyileştirilmesinde yardımcı olur. Bedeni güçlendirici tonik etkisi vardır. Kan dolaşımını hızlandırıp artırır. Gaz söktürücüdür. Spazm çözücüdür. İdrar söktürücüdür. Yatıştırıcıdır. İştahı açar, sindirimi kolaylaştırır.
UYARILAR : Hamilelerin kullanmaması tavsiye edilir. Kekik Çayı, içerisindeki en etkili madde olan eterli uçucu yağın yitirilmemesi için hiçbir zaman kaynatılmaz! Önerilen dozlar aşılmadığında, bilinen hiçbir yan etkisi yoktur. Fakat kekik yağının içten kullanımında aşırılığa kaçılması, tiroid bezinin işlevini arttırabilir. Bu nedenle guatr hastalarının kekik yağını kullanmaması tavsiye edilmektedir. Kekik çayı içimi ise böyle bir duruma yol açmaz.
KEKLİK GÖZÜ
LATİNCE ADI : Adonis Aestivalis
DİĞER ADLARI : Kanavcı otu, Horozgülü, SarıSülün Gözü, Keklik Otu, Avcı Otu
YETİŞTİĞİ YERLER : Orta ve Güney Avrupa ile yurdumuzda Ankara, Eskişehir, Kastamonu, Isparta, Muğla yöreleri yoğunlukta olmak üzere mevcuttur.
FAYDALARI : Kalp kaslarının kasılma gücünü arttırmak suretiyle etkisini gösterir. Ancak etkisi çok kısa sürelidir. Bu yüzden bu amaçla kullanılmaz. Keklik gözü ve Sarısülün gözü ile sinirsel çarpıntılarda basit tansiyon düşüklüklerinde başarılı sonuçlar almak mümkündür. Zayıf bir kalp kuvvetlendirici ve idrar söktürücüdür.
UYARILAR : Aşırı doz alınması zehirleyici olacağı için doktor kontrolünde kullanılması tavsiye edilir.
KENEVİR
DİĞER ADLARI : Hint Keneviri, Kanabis
FAYDALARI : Astım, glükom, bulantı, tümörler, sara, enfeksiyon, migren, anoreksi, romatizma, artirit, zona (kabarcıklı bir deri iltihabı) rahatsızlıklarına önerilir.
KENGER OTU
LATİNCE ADI : Gundelia Tournefortii
YETİŞTİĞİ YERLER : Güney ve Doğu Anadolu'da, Güney Avrupa ve Asya'da yetişmektedir.
FAYDALARI : Kenger sakızı çiğnenmesi iştah açar, dişleri temizler ve diş etlerini kuvvetlendirir.
KESTANE
LATİNCE ADI : Castanea
FAYDALARI : Nişasta, mineral tuz, özellikle potasyum ve diğer besinsel değerleriyle kestane, kış mevsiminin olumsuz şartlarına, fiziksel ve zihinsel yorgunluklara karşı paha biçilmez bir sağlık kaynağıdır. Kalp ve kas sistemini uyarıp organizmanın su dengesini düzenleyen kestane, kasları güçlendiriyor, kan dolaşımını hızlandırıp varis ve basurların gelişimini önlüyor. Kestane, en çok potasyum düşüklüğünden yakınanlara öneriliyor, çünkü 100 gramında tam 500 mg potasyum bulunuyor.
UYARILAR : Damar sertliği ve şeker hastalığından yakınanlar kestaneyi ölçülü miktarda yemelidirler.
KESTERE
LATİNCE ADI : Betonica Officinalis
YETİŞTİĞİ YERLER : Orta Avrupa, Balkanlar ve yurdumuzda Marmara bölgesinde yetişir.
FAYDALARI : Hafif uyutucu ve gevşeticidir. İştah açıcı hazmı kolaylaştırıcı etkileri acı maddesi sebebiyledir. Bu sebeple migren ve psikolojik sebepli mide problemlerinde faydalı olabilir. Tozu aksırtıcıdır ve haricen basit yaralara serpilir.
KETEN
LATİNCE ADI : Unum Usitassimum
DİĞER ADLARI : Zeyrek, Kirbas, Siyelek
YETİŞTİĞİ YERLER : Ketenin anavatanının Anadolu ve Batı Asya olduğu düşünülmektedir. Bitkinin yabanisine pek rastlanmayıp hemen tamamı yetiştirilir.
FAYDALARI : Şirpençe, zona ve sedef hastalıklarında rahatlatıcı ve iyileştirici etkileri görülür. Cildi yumuşatıcı ve ciltteki ağrıları kesici işlev yapar. Akciğer enfeksiyonları, özellikle nezle sonrası ortaya çıkan bronşit ve öksürükte yararlı etkileri vardır. Müshildir. Keten tohumları ayrıca çıbanların olgunlaştırılmasında; yara ve yanıkların iyileştirilmesinde yararlı olur. Yatıştırıcıdır. Karaciğer ve safra kesesinin ani sancılanmalarına karşı yararlı etkileri görülür. Sindirim sisteminde, mide ve bağırsaklardaki enfeksiyon ve tahrişlere karşı koruyucu etkileri vardır.
KINAKINA
LATİNCE ADI : Cinchona
DİĞER ADLARI : Kinin
YETİŞTİĞİ YERLER : Kınakına bitkisi Güney Amerika'nın yukarı taraflarındaki dağ silsilelerinde, özellikle Venezüella, Kolombiya, Ekvator, Peru ve Bolivya'da yetişir.
FAYDALARI : Kınakına sıtma ilaçlarının en eskisidir. Sıtmaya sebep olan paraziti öldürücüdür. santral sinir sistemine etki yaparak hafif derecede ağrı kesici ve ateş düşürücü rol oynar. Hafif kas ve eklem ağrılarını giderebilir, şiddetli ağrıları geçiremez. Kınakına kabuğu damarları genişleterek tansiyonu düşürür ve kalpteki elektriksel iletimi baskılayarak bazı ritim bozukluklarını düzeltebilir. acı tadı nedeniyle iştah açıcı, gripal hastalıklarda kuvvet verici olarak kullanılabilir. Oldukça güçlü tahriş edici etkiye sahiptir
UYARILAR : yan etkileri görme ve işitme bozukluklarıdır.
KİMYON
LATİNCE ADI : Cuminum Cyminum
YETİŞTİĞİ YERLER : Kimyonun anavatanı Mısır olarak bilinmektedir. Akdeniz’e kıyısı olan Güney Avrupa ve Kuzey Afrika ülkelerinde, yurdumuzda da Orta Anadolu bölgesinde meyveleri için yetiştirilmektedir.
FAYDALARI : Baharlı lezzeti ile iştah açıcı, hazmı kolaylaştırıcı ve bağırsak gazlarını gidericidir. Ayrıca terletici ve hafif teskin edici etkileri de vardır. Sinirleri kuvvetlendiren, baş dönmesini geçiren kimyon, asabi kalp çarpıntılarını da zamanla giderir. Kadınlarda ay halinin düzene girmesini ve ağrısız geçmesini sağlar; yeni anne olanlarda süt miktarını artırır. Zayıflatır, romatizma ağrılarını giderir, tansiyonu düşürür. Bağırsak solucanlarını döker.
UYARILAR : Hamileler almamalıdır. Emzikli kadınlar, ay halinin az öncesinde kimyon kullanmamalıdır, fazla kan kaybıyla karşılaşabilirler. Midesinden şikayeti olanlar az almalıdırlar. Midede sıkıntı ya da hazımsızlık yapıyorsa, büsbütün kesilmelidir.
KİRAZ
LATİNCE ADI : Prunus Avium
DİĞER ADLARI : Vişne, Yabani Kiraz, Kuş Kirazı
YETİŞTİĞİ YERLER : İspanya, Fransa, İtalya, Yunanistan ve Türkiye'de yetiştirilmektedir. Yurdumuzda yoğunluk Marmara ve Batı Karadeniz bölgelerindedir.
FAYDALARI : Meyveleri lezzetli bir gıda, ağaç kabukları ateş düşürücü ve kabız yapıcı, meyve sapları idrar arttırıcı, kabız yapıcı, kuvvet vericidir. Yaprakları müshil, çiçekleri öksürüklü hastalarda göğüs yumuşatıcıdır. Kiraz vücudun fazla suyunu alır, buda kalbin ve karaciğerin yükünü hafifletir. Ayrıca kiraz dişleri çürümekten korur, iyi görmeyi sağlar.
KIRKBAŞ OTU
LATİNCE ADI : Leontice Leontopetalum
DİĞER ADLARI : Aslankulağı, Aslanayağı, Aslan Pençesi
YETİŞTİĞİ YERLER : Kıbrıs, Suriye, Yunanistan, Türkiye'de Ege ve Akdeniz kıyıları ile Güneydoğu Anadolu'da bulunan bir bitkidir.
FAYDALARI : Sinir sistemi uyarıcısı olduğundan sara hastalığına karşı kullanılmaktadır. Ancak kesin tedavi sağlayamamaktadır.
KIRLANGIÇ OTU
LATİNCE ADI : Chelidonium Majus
DİĞER ADLARI : Temreotu
YETİŞTİĞİ YERLER : Avrupa ve Karadeniz bölgesinde rutubetli yerlerde yetişir.
FAYDALARI : Yatıştırıcı ve uyuşturucudur. Öksürük kesici etkisi de bulunmaktadır. Safra kesesinde, safra akımını arttırıcı ve spazm çözücü tesire sahiptir. Bunun yanında sindirime yardımcı olur. Ayrıca idrar söktürücü ve müshil etkileri de vardır. Haricen kırlangıç otu sütü siğillere ve nasırlara sürülür. Siğile sebep olan virüsün üremesini durdurduğu düşünülmektedir. Köklerini çiğnemek diş ağrılarına iyi gelir.
UYARILAR : Hayvanlarda ve yüksek dozlarda insan için zehirlidir.
KIRMIZI BİBER
YETİŞTİĞİ YERLER : Kırmızı Pul Biber Güneydoğu illerinde, en çok Gaziantep ve Islahiye'de üretilir. Tatlı Toz Biber Geyve'de, Osmangazi civarında üretiliyor. Tatlı Kırmızı Biberi'in kurutulup öğütülmesiyle elde ediliyor. Acı olan cinsi ise Karacabiy, Kemalpaşa ve İnegöl'de yetiştirilir.
FAYDALARI : Kırmızı biberin en önemli özelliği, mideyi ısıtması, çalışmaya zorlayarak et yemekleri başta olmak üzere besin maddelerinin kolaylıkla sindirilmesini sağlamasıdır. İştah açar, sindirim yolu salgılarını artırır. Bağırsaklarda gaz oluşmasını engeller. İshali geçirir, kusmaları engeller. Kadınlarda olsun erkeklerde olsun cinsel isteği artırır.
UYARILAR : Fazla alınırsa mideyi ve bağırsakları tahriş eder. Midesi hassas olanlarla tansiyondan, damar sertliğinden, üremiden şikayeti olanlar almamalıdır. Seyrek alınırsa fazla bir zararı dokunmayabilir.
KIRMIZI KANTARON
LATİNCE ADI : Erythraea Centaurium
YETİŞTİĞİ YERLER : Avrupa ve Türkiye'de rastlanabilir.
FAYDALARI : hazmı kolaylaştırıcı etkileri olup, ayrıca hafif ateş düşürücüdür. Acı maddeler mide suyunun salgılanmasını arttırarak ve yine mide kan dolaşımını fazlalaştırıp iştahın açılmasını sağlar.
KISA MAHMUT
LATİNCE ADI : Teucrium Chamaedrys
DİĞER ADLARI : Dalak otu, Yer meşesi, Yer Palamudu, Erkurtaran
YETİŞTİĞİ YERLER : Avrupa, Güney Asya ve Anadolu'da yaygın bir türdür.
FAYDALARI : Özellikle gut olmak üzere romatizma ve yorgunluk sebepli bel ve bacak ağrılarında fayda sağlar. Acı lezzetiyle mideyi uyararak iştah açar, hafif gastrit ağrılarını geçirir, hazmı kolaylaştırır. Ayrıca kuvvet verici olduğu söylenmektedir. İdrar söktürücü ateş düşürücü ve hanımlarda adet kanamalarını azaltıcı olarak da kullanılabilir.
KİŞNİŞ
LATİNCE ADI : Coriandrum Sativum
DİĞER ADLARI : Kara Kimyon, Aşotu, Kişnişotu
YETİŞTİĞİ YERLER : Anayurdu Akdeniz havzası olup günümüzde birçok yerde ve ülkemizde yabani bitki ya da kültür bitkisi olarak yetişmektedir. Yugoslavya, Yunanistan, Türkiye'de Ege ve Akdeniz bölgelerinde yetiştirilmektedir.
FAYDALARI : İştah açıcı hazmı kolaylaştırıcı, bağırsak gazlarını giderici ve teskin edici etkileri vardır. Aniden başlayan mide ve karın ağrılarını bastırır. Özellikle çocuklarda diyareyi kesici etkiler yapar. Hafif yatıştırıcı etkisi vardır. Kişniş mikrop kırıcı etkiler taşır.
UYARILAR : Fazla miktarları dalgınlık ve sarhoşluk yapabilir.
KİVİ
LATİNCE ADI : Actinidia
YETİŞTİĞİ YERLER : Doğu Asya'da yetişen çok yıllık bitki türlerinden biridir.
FAYDALARI : Kolesterol seviyesini düşürür, karaciğeri çalıştırır, safra ifrazatını çoğaltır, kanı temizler, göğüs hastalıklarının tedavisinde çok faydalıdır, grip ve soğuk algınlığının çabuk atlatılmasını sağlar, kan basıncını ayarlar, tansiyonu düşürür, kadınlarda göğüs kanserini önler, vücudun direncini arttırır ve bağışıklık sistemini kuvvetlendirir.
KAVZA KÖKÜ
LATİNCESİ : Centaurea Behen
DİĞER ADLARI : Behmen (Kızılbehmen, Akbehmen)
FAYDALARI : Basur memelerinden doğan şikayetleri giderir.
KIZILCIK
LATİNCE ADI : Cornus Mas
YETİŞTİĞİ YERLER : Orta Avrupa, Balkanlar ve ülkemizde de Karadeniz bölgesinde yetişmektedir.
FAYDALARI : Kabız yapıcı ve ateş düşürücüdür. Gövde kabukları ayrıca bağırsak parazitlerine de etkili olabilir. Kabuklarının toz halinde iken içerdikleri tanenin mikrop öldürücü etkisinden dolayı basit yaralara serpilebilir. Meyveler ishal yapıcıdır.
KOCAYEMİŞ
LATİNCE ADI : Arbutus Unedo
YETİŞTİĞİ YERLER : Türkiye'de Marmara, Karadeniz, Ege ve Akdeniz bölgelerinde bol miktarda yetişir.
FAYDALARI : Tanen dolayısıyla kabız yapıcı ve mikrop öldürücü etkilere sahiptir. Mikrop öldürücü etkiden bilhassa idrar yolları iltihaplarında faydalanılır. Meyveleri aynı zamanda idrar da söktürür.
KOKA
LATİNCE ADI : Erythroxylon Coca
YETİŞTİĞİ YERLER : 1 -2 metreye kadar yükselebilen bu bitki Güney Amerika'nın And dağları bölgesinde Brezilya, Arjantin, Kolombiya, Peru, Bolivya, Şili gibi ülkelerde yetişir.
FAYDALARI : Kokain beyindeki bazı sistemleri etkileyerek keyif verici etki yapar. Yorgunluğa, çalışmaya, soğuğa, açlığa ve uykusuzluğa dayanıklılığı arttırır. Sporcular ve yarış atlarında doping olarak kullanıldığı görülmüştür. Kişiye güven ve güçlülük duygusu verir. bağımlılık yapan bir bitkidir
UYARILAR : Zamanla ve fazla alındıkça gerginlik, sıkıntı ve öfke hali ortaya çıkar. Saldırgan ve anti-sosyal davranışlar görülür. Dünya Sağlık Örgütü kokaini bağımlılık yapan maddeler arasında saydığından ticareti kanunen yasaktır.
KOKAR AĞAÇ
LATİNCE ADI : Ailanthus Altissima
DİĞER ADLARI : Aylandız ağacı, Osuruk ağacı
YETİŞTİĞİ YERLER : Uzakdoğu, Avrupa, Akdeniz ülkeleri ve bu arada Türkiye'de yetişmektedir.
FAYDALARI : Hafif ateş düşürücü ve kusturucu, spazm çözücü, bağırsak kurtlarını öldürücü ve tanen sebebiyle kabız yapıcı etkisi vardır.
UYARILAR : Fazlası zehirlenmelere yol açabilir.
KOLA
YETİŞTİĞİ YERLER : Kola bitkisi Afrika'nın tropik mıntıkalarında ve bilhassa batı taraflarında Togo ve Kamerun'da yetişir ve yetiştirilir. Bununla beraber Batı Hindistan ve Güney Amerika'da da, kola elde etmek üzere bitki ekilmektedir.
FAYDALARI : İştah açar. Böbreklerde su ve tuzun geri emilimini engelleyerek idrarı arttırır. Bronşları genişletir, solunumu uyarır. Bu etkiler sebebiyle astım ve bronşitte rahatlama sağlayabilir. Özellikle kafein uykusuzluk yapar, yorgunluğa karşı direnci arttırır. Fiziksel ve zeka performansını çoğaltır. Mide bağırsak spazmlarını çözer.
KONDURANGO
LATİNCE ADI : Condurango Reichenbach
YETİŞTİĞİ YERLER : Güney Amerika'da Ekvator ve Peru'da yetişir.
FAYDALARI : Acı tadıyla iştah açar, hafif gastrit ağrılarını geçirir.
KONİ ÇİÇEĞİ
LATİNCE ADI : Echinacea Purpurea
DİĞER ADLARI : Ekinezya
YETİŞTİĞİ YERLER : Kuru toprak ve ovalar ile seyrek ormanlık arazilerde doğal olarak yetişen çok yıllık bir bitkidir.
FAYDALARI : Soğuk algınlığı, grip, enfeksiyon, zayıf bağışıklık sistemi ve kanserden korunma gibi durumlarda dünyanın en önemli şifalı bitkilerinden biridir. bağışıklık sistemini güçlendirir. Doku yenilenmesini hızlandırır ve iltihaplanmaları azaltır. Bakteri, virüs ve diğer yabancı mikro-organizmaların yok edilmesine yardımcı olur. Soğuk algınlığı ve gripin önlenmesinde büyük bir yardımcıdır.
KOYUN GÖZÜ
LATİNCE ADI : Tanacetum Parthenium, Bellis Perennis
DİĞER ADLARI : Çayır papatyası, Koyun çiçeği
YETİŞTİĞİ YERLER : Yurdumuzda Marmara, Ege ve Karadeniz bölgelerindeki çayırlarda, bahçe, tarla ve yol kenarlarında yabani olarak yetişen çok yıllık dayanıklı otsu bitkidir.
FAYDALARI : Hafif yatıştırıcı etkisi vardır. Bedeni güçlendirici toniktir. Yangılı artride karşı etkili olur. Ağrılı aybaşı dönemlerinde ağrıları hafifletir. Aybaşı gecikmelerini önler. Kaslardaki spazmı çözücüdür. Belki de bu nedenle baş ağrısı ve migrene karşı yararlı etkileri bulunmaktadır. Koyungözü bitkisinin baş ağrısı ve migreni kesme etkileri son zamanlarda yeniden keşfedilmiş gibidir.
UYARILAR : Bitki, hassas kişilerde ağız ülserlerine neden olabilir. Hamileler bu bitkiyi kullanmamalıdır.
KOZO AĞACI
LATİNCE ADI : Hagenia Abyssinica
YETİŞTİĞİ YERLER : Anavatanı Etopya olup, Doğu Afrika ülkelerinde yetişmektedir.
FAYDALARI : Bağırsak şeritlerine karşı kullanılır.
KÖKBOYA
LATİNCE ADI : Rubia Tinctorium
YETİŞTİĞİ YERLER : Batı Avrupa'dan Uzak Doğu'ya kadar olan topraklarda yer yer yetişmekte ve yetiştirilmektedir.
FAYDALARI : İdrar söktürücü ve müshil etkilidir. Ancak idrar kırmızıya boyanır. İdrar yollarında spazmı çözmesi sebebiyle bazı taşların düşmesine yardımcı olur. Bunun yanında diğer bir kulanım alanı böbrek taşı ameliyatlarından sonra yeniden taş oluşmasını engellemek içindir. Yapılan araştırmalarda taş oluşumunu önleme açısından, taşın kimyasal tipine göre değişik sonuçlar elde edilmiştir. Kök boya adet kanamalarının düzenlenmesinde de belli bir yere sahiptir.
KÖPEK DİLİ
LATİNCE ADI : Cynoglossum Officinale
YETİŞTİĞİ YERLER : Orta Avrupa, Balkanlar ve Kuzey Anadolu’da rastlanır.
FAYDALARI : Köpek dilinin içerdiği tanen dahili olarak kabız, harici olarak, hafif mikrop öldürücü özelliğiyle basit yaraları iyi edicidir. Bunun için taze yapraklar yara üzerine kompres yapılır. Ayrıca kaslarda güçsüzlük meydana getirerek yatıştırıcı ve teskin edici rol oynar.
KÖPEKOTU
DİĞER ADLARI : Bozot, Beyasferasyun, İtsineği, Mayasılotu
FAYDALARI : İştahsızlık, kansızlık, zayıflık, safra yetersizliği, hazım güçlüğü, astım, bronşit, tüberküloz, larenjit, kalp ritminde düzensizlik, selülit, deri hastalıkları, egzama, eklem ağrıları, aşırı terleme, ateşli hastalıklar, adet düzensizliği rahatsızlıklarına önerilir.
KROTON
LATİNCE ADI : Croton Tiglium
YETİŞTİĞİ YERLER : Hindistan’da yetişir.
FAYDALARI : Kroton yağı dahilen çok kuvvetli, tahriş yapan bir müshildir. Bir fincan zeytin yağına damlatılarak içilen bir damlası 1 saat sonra sancı ve yanma hissi ile birlikte dışkılamaya sebep olur. Daha yüksek miktarları ölüm ile sonuçlanabilecek zehirlenmelere yol açabileceği için günümüzde dahilen kullanımı terkedilmiştir. Deriye sürülen kroton yağı deriyi tahriş ederek kızartır. Bu etkileri sebebiyle romatizma ağrılarını dindirmek için ve deri mantarlarında sürülebilir.
UYARILAR : Dikkatli bir şekilde kullanılmalıdır.
KUDRET NARI
LATİNCE ADI : Momordica Charantia
YETİŞTİĞİ YERLER : Anavatanı Hindistan olarak bilinmektedir. Bugün Güney Asya, Afrika ve yurdumuzda Akdeniz bölgesinde yetiştirilmektedir
FAYDALARI : Haricen egzema, yara ve çıban gibi deri hastalıklarında dahilen ise müshil olarak ve bazen de ezilmişi ülser tedavisinde kullanılmaktadır.
KURŞUN OTU
LATİNCE ADI : Plumbago Europea
DİĞER ADLARI : Dövenotu, Kuduzotu, Sıtmaotu
YETİŞTİĞİ YERLER : Orta Avrupa'dan, Balkanlar, Anadolu hatta İran'a kadar olan geniş arazilerde yetişmektedir.
FAYDALARI : Acı, tahriş edici, yakıcı ve kusturucu etkilidir. Bu sebeple günümüzde dahilen kullanım hemen hemen yoktur. Haricen ise uyuz ve bit gibi deri parazitlerinde kullanılabilir.
KURTBOĞAN OTU
LATİNCE ADI : Aconitum Napellus
DİĞER ADLARI : Kaplanboğan, Boğanotu, Miğfer Otu
YETİŞTİĞİ YERLER : Bu bitki dünyamızın kuzey yarım küresinde yetişmektedir. Asya ve Avrupa'nın ılıman iklimlerinde dağlık ve kayalık alanlardadır. Memleketimizde yetişen Aconitum türlerinin henüz tıbbi kullanım alanı olmayıp, Anadolu'nun başlıca zehirli bitkileri olmalarıyla önemlidir.
FAYDALARI : Kurtboğan tozu ağza alındığında önce tatlımsı, sonra acı ve nihayet keskin, boğucudur. Çok zehirli olduğundan kesinlikle hekim kontrolü altında kullanılmalıdır. Akonitin lokal ağrı kesici ve öksürük kesici etkilere sahiptir. Ayrıca idrar söktürücü ve terleticidir de. Romatizma ağrıları ve soğuk algınlığında kullanırlar. Bitkinin zehirli olması sebebiyle evde ilaç hazırlamak doğru değildir.
KURT PENÇESİ
LATİNCE ADI : Polygonum Bistorta, Lycopodium clavatum
DİĞER ADLARI : Yılankökü, Çıyanotu, Çıyancık, Kibritotu, Yer Yosunu
YETİŞTİĞİ YERLER : Yeryüzüne çok yayılmış olan bu bitkiye daha çok ormanlarda rastlanır. Rusya, Almanya ve İsviçre'de Amerika'da yetiştirilmektedir. Türkiye'de de Doğu Karadeniz ormanlarında mevcuttur.
FAYDALARI : İyi bir yara kurutucudur. Bebeklerde pişiklere iyi gelebilir. Ancak günümüzde sıvı antiseptikler daha temiz ve kolay bir kullanım sağlamaları sebebiyle bu bitki artık tavsiye edilmemektedir. Ayrıca barsak spazmlarına karşı da fayda sağlayabilir. İdrar söktürücüdür
UYARILAR : Kurtpençesi, bazı zehirli alkaloitler içerir. İçerdiği zehirli alkaloitler öldürücü değildir, ama bitki çayı ve tentürü önerilen doz ve miktardan fazla alınmamalıdır.
KUŞBURNU
LATİNCE ADI : Rosa Canina
DİĞER ADLARI : Yabanigül, Köpekgülü, Gülburnu
YETİŞTİĞİ YERLER : Karadeniz bölgesi, İstanbul ve Ankara civarında bulunabilir.
FAYDALARI : Safra kesesi, böbrek ve mesane sorunlarında bedeni destekler. En iyi doğal C vitamini kaynağıdır. Enfeksiyonlara ve soğuk algınlıklarına karşı bedenin direncini artırır. Kabız yapıcı ve idrar sökücüdür. Kuşburnu çayı içerdiği bol miktarda vitamin ile genel direnci arttırarak grip, nezle gibi hastalıklara karşı dayanıklılık sağlar. Soğuk içilmesi vücut hararetinin düşmesine yardımcı olur. Bedendeki güçsüzlük ve bitkinlik durumlarına karşı en iyi doğal ilaçtır.
KUŞKONMAZ
LATİNCE ADI : Asparagus Officinalis
YETİŞTİĞİ YERLER : Kuşkonmaz bir bahçe bitkisi olup, Avrupa ve Türkiye'de bol miktarda yetiştirilir. Yurdumuzda Bursa ve Bayburt yörelerinde yabani cinsleri de mevcuttur.
FAYDALARI : Kuşkonmaz meşhur bir idrar söktürücüdür. Kalp yetmezliğinde meydana gelen idrara çıkmama ile el ve ayaklarda oluşan ödemlerin (vücudun çeşitli yerlerine su toplanmasından oluşan şişlikler) indirilmesinde faydalıdır. Bu çayın ayrıca ishal yapıcı etkisi de mevcuttur.
UYARILAR : Yüksek dozlarda alınırsa idrar yollarını tahriş edebileceğinden, boşaltım sistemi sağlam kimseler kullanmalıdır.
KUŞ OTU
LATİNCE ADI : Stellaria media
DİĞER ADLARI : Serçe dili, Serçe otu
YETİŞTİĞİ YERLER : Anadolu’da yol kenarları, duvar dipleri ve bahçelerde yaygın olarak yetişmektedir.
FAYDALARI : Basura karşı iyileştirici etkiler gösterir. Kaşındırıcı ve rahatsız edici sedef hastalığı ve egzamada rahatlatıcıdır. Cildi yumuşatır. Romatizma yangılarını ve ağrılarını hafifletir. Müshildir, pekliği giderir. Balgam söktürücü etkisi de vardır. İdrar söktürücüdür. Böbreklerin çalışmasını hızlandırır. Kuşotu ayrıca yara iyileştiricidir.
KUZU KULAĞI
LATİNCE ADI : Rumex Alphinus
DİĞER ADLARI : Ekşilik, Turşuotu, Labada, Ebem ekşisi, Ekşimik
YETİŞTİĞİ YERLER : Avrupa ve tüm Anadolu'da yaygın bir türdür.
FAYDALARI : Bedeni güçlendirici toniktir. Hafif müshil etkisi vardır. C vitamini yönünden zengin olduğu için iskorbit hastalığının iyileştirilmesinde yararlıdır. Yaprakları, böbrekleri çalıştırır, idrar söktürücüdür. Yaprakları, çıbanların iyileştirilmesinde etkili olur. Güneş yanıklarında rahatlatıcıdır. Safra söktürücüdür. İdrar söktürücü, ateş düşürücü ve müshildir. İçerdiği bol miktarda C vitamini sebebiyle skorbütte verilebilir. Kuzukulağı türlerinin köklerinde müshil etkisi vardır.
UYARILAR : Romatizması, böbrek ve gut hastalığı olanlar kuzukulağı yememelidir. Bitkide bulunan oksalat tuzları yüksek dozda böbreklere zararlı olduğundan böbrek hastaları kullanmamalıdır.
KÜBARE
LATİNCE ADI : Piper Cubeba
DİĞER ADLARI : Kebabiye
YETİŞTİĞİ YERLER : Hindistan, Borneo, Java ve Sumatra'da yetişir.
FAYDALARI : Günümüzde daha çok baharat olarak tüketilmektedir. Kendine has kokusu ve acı biber tadı ile iştah açar. 19. yy.da özellikle belsoğukluğu hastalarında idrar yolları antiseptiği (mikrop öldürücü) olarak kullanılmıştır.
KÜRAR
LATİNCE ADI : Strychnus Toxifera
YETİŞTİĞİ YERLER : Güney Amerika ve Afrika'da yetişir.
FAYDALARI : Tükürük artışı, kan basıncı düşmesi, bronşların daralması gibi etkilere sahiptir. Güney Amerika'da Amazon yerlileri tarafından ok zehiri olarak eskiden beri kullanılan, kol ve bacak kaslarını felç eden bitkisel bir zehirdir. Kaslarda önce güçsüzlük, sonra felç yani hareket edememe hali meydana gelir.
UYARILAR : Yüksek dozlarda göğüs kaslarının felci, ile soluk alamama dolayısıyla ölüme yol açabilir.
LABADA
LATİNCE ADI : Rumeoc Patienta
DİĞER ADLARI : Efelek, Evelik, Develik
YETİŞTİĞİ YERLER : Bütün Akdeniz bölgelerinde, Kıbrıs'ta ve Anadolu'da bulunmaktadır Maki bitki örtüsü içinde rastlanabilmektedir.
FAYDALARI : Hafif müshil etkisi vardır. İştah açıcıdır. Kanı ve bağırsakları temizler. Yaprakları, bedeni güçlendirici toniktir. Kökü, müshil etkisi gösterir. Yaprakları, deri hastalıklarında etkilidir. Çıbanları olgunlaştırır. Yara ve egzamaları iyileştirir.
LADEN
LATİNCE ADI : Cistus Creticus
YETİŞTİĞİ YERLER : Bütün Akdeniz bölgelerinde, Kıbrıs'ta ve Anadolu'da bulunmaktadır Maki bitki örtüsü içinde rastlanabilmektedir.
FAYDALARI : Bitkinin yaprakları çay halinde kabız, uyarıcı ve balgam söktürücü olarak kullanılmaktadır.
LAHANA
LATİNCE ADI : Brassica Oleracea Capitata
DİĞER ADLARI : Baş lahana, Dürülgen, Halaza, Kelem, Kara lahana
YETİŞTİĞİ YERLER : Orta ve Güneydoğu Anadolu’da ekilen Kantar lahana ise 15 - 30 kg kadar gelebilir. Karadeniz bölgesinde Kara lahana ekilir.
FAYDALARI : Balgam söktürücüdür. Yumuşatıcı ve hazmettirici özellikleri vardır. Haricen iyi bir yara iyileştiricisi ve ağrı kesicidir. Lahana tohumu dahilen kurt düşürücü ve idrar söktürücü olarak kullanılır. Yaralı ve şiş ayaklara yapraklar ezilerek sarılırsa çok yararı olur. İçerdiği kimyasallar nedeniyle bedenin hastalıklara karşı direncini arttırır.
UYARILAR : Nadiren gaz yapabilir. Bu da iyi pişirmemekten kaynaklanır. Bu durumda yemekten sonra rezene, kimyon, papatya gibi bir gaz giderici çay içilebilir. Lahana tüm turpgillerde olduğu gibi çok tüketildiğinde, yani haftada 2 - 3 defadan fazla yiyen kimselerde iyot emilimini azalttığından bu kişilerin iyotlu tuz veya besin almaları gerekir.
LATİN ÇİÇEĞİ
LATİNCE ADI : Tropaeolum Majus
DİĞER ADLARI : Kapuçin
YETİŞTİĞİ YERLER : Anayurdu Latin Amerika’daki serin And Dağları bölgesidir.
FAYDALARI : Latin çiçeği özellikle bakterilerden oluşan yerel enfeksiyonlarda güçlü bir mikrop kırıcıdır. Solunum yollarındaki rahatsızlıklarda, bronşit, grip ve soğuk algınlığı gibi durumlarda etkilidir.
LAVANTA
LATİNCE ADI : Lavandula Officinalis
YETİŞTİĞİ YERLER : Akdeniz iklimi bitkisi olan lavanta, bu denize kıyı ülkelerde, bu arada yurdumuzda da park ve bahçelerde, güzel görünüşü ve kokusu için yetiştirilmektedir. Ayrıca yabani olarak ta rastlanabilir.
FAYDALARI : İdrar söktürücü ve romatizmal ağrıları giderici olarak bilinir. Hafif uyku verici tesirde bilinmektedir. Ayrıca bulantıda giderir. Böylece hafif safra kesesi rahatsızlıklarında faydalı olabilir. Lavanta yağı güzel kokusu ile ferahlatıcı, rahatlatıcı ve hafif teskin edicidir. Basit ağrılarda ağrılı bölge ovalanmak suretiyle de kullanılır. Yine egzema ve sedef gibi cilt hastalıklarında harici olarak uygulanabilir. Günde 1-2 damla lavanta yağı dahilen kullanıldığı takdirde kalp atışlarını yavaşlatır ve kan basıncını düşürür.
UYARILAR : Çok kuvvetli olduğundan kesinlikle fazla kullanmamalıdır.
LİMON
LATİNCE ADI : Citrus Limonum
YETİŞTİĞİ YERLER : Anavatanı Çin ve Hindistan olarak kabul edilip, günümüzde Akdeniz iklimi gibi ılıman iklime sahip bölgelerde yetiştirilmektedir. Yurdumuzda da bol miktarda limon Akdeniz bölgesinde üretilmektedir.
FAYDALARI : Limon içerdiği pektin sebebiyle ishalde düzelme sağlayabilir, ağız kokularını giderir. Limon suyu, yorgunluk giderici, ferahlık verici, içerdiği C vitamini sebebiyle gripal enfeksiyonlara karşı dayanaklılık sağlayıcı etkilere sahiptir. Ancak gribal hastalık sırasında tedavi edici etkisi olduğuna dair bir kanıt yoktur. Yani sadece koruyucudur. Ayrıca haricen antiseptik (mikrop öldürücü) etkili olduğundan, bilhassa gargara halinde bademcik iltihaplarında uygulanan faydalı bir ilaçtır. Son olarak deri yaralanmalarında onarıma yardım ettiği için bilhassa yanıklarda iyileşmeyi destekler. Limon kabuğu iştah açıcı, hazmı kolaylaştırıcı, ferahlatıcı, kabuklardan elde edilen esans ise uyarıcı ve koku vericidir.
LOĞUSA OTU
LATİNCE ADI : Aristolochia Clematitis
DİĞER ADLARI : Kabakulakotu, Kurtluca, Pipo çiçeği, Zeravent, Karaasma, Develiotu, Yılanotu
YETİŞTİĞİ YERLER : Loğusaotu türlerine göre ülkemizde ve Avrupa kıtasında çeşitli bölgelerde mevcuttur.
FAYDALARI : Doğum sonrası akıntılarda iltihaplanmayı önlemesiyle ünlüdür. Akyuvarların mikropları öldürme kabiliyetini arttırmaktadır. Bu özellik sayesinde loğusaotu kronik cerahatli yaraların iyileşmesinde de faydalı olabilmektedir. Ayrıca dahilen idrar arttırıcı, ağrı kesici, iştah açıcı, müshil etkileri vardır.
UYARILAR : Rahim kaslarını kasarak adet söktürebilen loğusaotu, bu etkiyi yüksek dozlarda gösterebildiğinden ve yüksek dozlarda böbrekler ile sindirim sisteminde tahrişe yol açabileceği için bu maksatla kullanmak doğru değildir.